9 Brygada Jazdy
| Historia | |
| Państwo |
|
|---|---|
| Sformowanie | 1920 |
| Rozformowanie | 1921 |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | IX Brygada Jazdy[1] |
| Działania zbrojne | |
| wojna polsko-bolszewicka Bitwa pod Żurominkiem | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | Jazda |
| Podległość | DJ („północna”) |
9 Brygada Jazdy (9 BJ) – wielka jednostka jazdy Wojska Polskiego II RP.
Sformowana w pierwszej połowie sierpnia 1920 roku. Brygada walczyła w składzie 1 p.szwol. 201 p.szwol.[a], 203 puł[b] i 1 bateria 7 dak. Brygada weszła w skład 2 DJ płk. Gustawa Dreszera. Do września 1920 działała w pasie 5 Armii, a następnie w składzie dywizji i korpusu jazdy na Wołyniu. Po zakończeniu działań wojennych w przebywała w rejonie Chełm – Włodzimierz Wołyński[2].
W maju 1921 roku, na bazie wojennej 9 Brygady Jazdy, w DOK IX sformowana została IX Brygada Jazdy z miejscem postoju dowództwa[c] w Baranowiczach[1].
Formowanie
W okresie największego nasilenia walk na przedpolach Warszawy generał Józef Haller rozkazem organizacyjnym nr 3826/III z 14 sierpnia 1920 dokonał reorganizacji kawalerii Frontu Północnego i nakazał zorganizowanie dwóch dywizji jazdy. Istniejąca już dywizja północna miała podlegać dowódcy 5 Armii, a jej zadaniem była osłona lewego skrzydła i tyłów ugrupowania obronnego. Tym samym rozkazem wyznaczony został na stanowisko dowódcy dywizji jazdy („północnej”) płk. Gustawa Orlicza-Dreszera[d]. Dysponując 1. i 201 pułkiem szwoleżerów, 2., 108., 115. i 203 pułkiem ułanów, płk Dreszer przydzielił je brygadom: 8. – mjr. Zygmunta Podhorskiego[e] i 9 BJ mjr. Jana Głogowskiego. Większość żołnierzy tych pułków stanowili ochotnicy, słabo wyszkoleni i nie obyci w działaniach bojowych[3].
Działania zbrojne
Działania zbrojne brygada na froncie północnym rozpoczęła latem 1920 w strukturze Dywizji Jazdy gen. Dreszera. W jej skład wchodziły: 1 pułk szwoleżerów, 201 pułk szwoleżerów, 203 pułk ułanów.
17 sierpnia 203 pułk otrzymał rozkaz frontowego natarcia na Marcelin i Baboszewo. 1 pszwol obchodził lewe skrzydło Rosjan i miał uderzyć na Baboszewo od północy.
Piechota sowiecka zaatakowała w kierunku na Płońsk i w ciężkich walkach zaczęła spychać 201 pszw. Wtedy to, na lewe skrzydło rosyjskiego natarcia, ruszyło pod dowództwem mjra Grobickiego uderzenie 1pszwol. Nieprzyjaciel wycofał się w kierunku na Skarbiewo.
Wynikiem szarży było zdobycie 2 dział, 21 km, 800 jeńców i taborów całej dywizji rosyjskiej.
Struktura organizacyjna w październiku 1920
- dowództwo
- 203 pułk ułanów
- 1 pułk szwoleżerów
- 201 pułk szwoleżerów[4]
- dak mjr. Wąsowicza (1/4 dak i 1/2 dak)[5]
- 1/9 dak[6].
Obsada personalna
Dowódcy brygady:
| Obsada personalna dowództwa brygady w październiku 1920[9] | |
|---|---|
| Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko |
| Dowódca brygady | mjr Jan Głogowski |
| Zastępca dowódcy brygady | mjr Witold Ciechomski |
| Szef sztabu | rtm. Kazimierz Czerwiński |
| Adiutant | ppor. Edward Goetl |
| I oficer sztabu | rtm. Mikołaj Wisznicki |
| Oficer gospodarczy | pchor. Mieczysław Sydry |
Uwagi
- ↑ Późniejszy 3 pułk szwoleżerów
- ↑ Późniejszy 27 pułk ułanów
- ↑ Miejscem postoju dowództwa do lipca 1921 był Kalisz, następnie krótko Nieśwież i ostatecznie Baranowicze<
- ↑ Poprzednik płk. Gustawa Orlicza-Dreszera, gen. Karnicki, po przekazaniu dowództwa miał udać się do Kutna w celu objęcia nowo formowanej Dywizji Jazdy tworzonej z Grupy Jazdy Ochotniczej mjr. Jaworskiego.
- ↑ Major Zygmunt Podhorski nie objął dowodzenia 8 Brygadą jazdy, bowiem do 17 sierpnia dowodził nią gen. Karnicki, a następnie ppłk Stablewski[3].
Przypisy
- ↑ a b Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. s. 25.
- ↑ Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. s. 19.
- ↑ a b Wyszczelski 2006 ↓, s. 134.
- ↑ Strukturę organizacyjną podano za: Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. s. 21.
- ↑ Łubieński 1929 ↓, s. 21.
- ↑ Zarzycki 2001 ↓, s. 3.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 345.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 29 grudnia 1920 roku, s. 1441.
- ↑ Tuliński 2020 ↓, s. 956.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- "Księga jazdy polskiej", pod protektoratem marsz. Edwarda Śmigłego–Rydza. Warszawa 1936. Reprint, Bellona Warszawa 1993
- MirosławM. Giętkowski MirosławM., Artyleria konna Wojska Polskiego 1918-1939, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001, ISBN 83-7174-823-X, OCLC 69505837 .
- Władysław Łubieński: Zarys historji wojennej 4-go dywizjonu artylerii konnej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. T. 1 i 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.
- Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918-1921. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2006. ISBN 83-89729-56-3.
- p
- d
- e
| Korpus, dywizje, GO Jazdy | |
|---|---|
| Brygady jazdy (wojenne) | |
| Brygady jazdy | |
| Dywizje kawalerii |
|
| Samodzielne brygady kawalerii | |
| Brygady kawalerii | |
| Brygady kawalerii (1929–1937) | |
| Grupy Operacyjne Kawalerii 1939 | |
| Brygady kawalerii 1939 | |
| Jednostki improwizowane w 1939 | |
| Pułki ułanów (szwoleżerów) | |
| Pułki strzelców konnych (dragonów) | |
| Dywizjony artylerii konnej | |
| szwadrony pionierów | |
| szwadrony łączności |
|
| Inne | |
| Kawaleria zmotoryzowana |
|
| Ośrodki zapasowe kawalerii | |
| Improwizowane (rezerwowe) oddziały kawalerii (1939) |
- p
- d
- e
- Wojsko Polskie w okresie wojny
- Naczelne Dowództwo WP
