Oscar dla najlepszego filmu międzynarodowego

Nagrody Akademii (Oscary) dla najlepszego filmu międzynarodowego (w latach 1948–2018: dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego) – jedna z kategorii Nagród Akademii, w które przyznawane są one począwszy od 20. ceremonii rozdania.

Zasady

W każdym kraju zainteresowanym udziałem w wyścigu o tę nagrodę tworzona jest komisja, która wybiera jeden film i przesyła tę kandydaturę Akademii (tak powstaje tzw. długa lista). Zgodnie z regulaminem, wskazany może być jedynie film mający premierę w kraju pochodzenia między październikiem roku poprzedzającego rozdanie o dwa lata, a wrześniem roku poprzedzającego rozdanie bezpośrednio. I tak np. do Oscarów za rok 2007, które zostały rozdane w lutym 2008, mogły być zgłaszane filmy zaprezentowane po raz pierwszy krajowej publiczności między 1 października 2006 a 30 września 2007. W latach 1947–1955 nie przyznawano nominacji, a jedynie wskazywano zwycięzcę. Od 1956 ogłaszanych jest 5 filmów nominowanych, z których Akademia wyłania zwycięzcę. Ponieważ duża część filmów zgłoszonych na długą listę lub nawet nominowanych jest bardzo słabo znana w USA, dla członków Akademii organizowane są specjalne pokazy, gdzie mogą je obejrzeć. Nagrodę odbiera reżyser filmu, choć w praktyce uważa się ją za wyróżnienie dla całej kinematografii danego państwa.

Nazwa i kryteria dopuszczenia

Niekiedy kategoria ta bywa mylnie nazywana Oscarem dla najlepszego filmu zagranicznego, tymczasem jedynym kryterium dopuszczenia do udziału w rywalizacji o nagrodę jest główny język filmu, nie zaś kraj pochodzenia. Możliwy jest więc udział filmu z USA, o ile zostałby jednak nakręcony w języku innym niż angielski – w 1989 nominowany został nakręcony po hiszpańsku film ze stowarzyszonego z USA terytorium Portoryko. Na tej samej zasadzie z udziału w kategorii wykluczone są filmy zagraniczne (pochodzące z innych państw niż USA), o ile ich głównym językiem jest angielski. 23 kwietnia 2019 r, Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej zmieniła nazwę kategorii „Najlepszy film nieanglojęzyczny” (w oryginale: The Foreign Language Film) na „Najlepszy film międzynarodowy” (w oryginale: Best international feature film). Zmiana obowiązuje od 92 ceremonii[1].

Filmy nieanglojęzyczne mogą być nominowane również we wszystkich pozostałych kategoriach, w tym dla najlepszego filmu, muszą tam jednak konkurować z obrazami w języku angielskim. Najwięcej nagród w tej kategorii zdobyły filmy z Włoch, które 14 razy zdobyły główną nagrodę. Natomiast najwięcej nominacji (39) otrzymały produkcje francuskie.

Polskie filmy były nominowane do nagrody trzynastokrotnie (do 95 ceremonii). W 2015 nagrodę zdobył film „Ida”.

Laureaci i nominowani

Lata 1940–1949

1947
Oscar:  Włochy – Dzieci ulicy, reż. Vittorio De Sica

1948
Oscar:  Francja – Monsieur Vincent, reż. Maurice Cloche

1949
Oscar:  Włochy – Złodzieje rowerów, reż. Vittorio De Sica

Lata 1950–1959

1950
Oscar:  Włochy/ FrancjaMury Malapagi, reż. René Clément

1951
Oscar:  JaponiaRashōmon, reż. Akira Kurosawa

1952
Oscar:  FrancjaZakazane zabawy, reż. René Clément

1953
nagrody nie przyznano

1954
Oscar:  JaponiaWrota piekieł, reż. Teinosuke Kinugasa

1955
Oscar:  JaponiaSamuraj, reż. Hiroshi Inagaki

1956
Oscar:  WłochyLa strada, reż. Federico Fellini
Nominacje:

1957
Oscar:  WłochyNoce Cabirii, reż. Federico Fellini
Nominacje:

1958
Oscar:  FrancjaMój wujaszek, reż. Jacques Tati
Nominacje:

1959
Oscar:  FrancjaCzarny Orfeusz, reż. Marcel Camus
Nominacje:

Lata 1960–1969

1960
Oscar:  SzwecjaŹródło, reż. Ingmar Bergman
Nominacje:

1961
Oscar:  SzwecjaJak w zwierciadle, reż. Ingmar Bergman
Nominacje:

1962
Oscar:  FrancjaNiedziele w Avray, reż. Serge Bourguignon
Nominacje:

1963
Oscar:  WłochyOsiem i pół, reż. Federico Fellini
Nominacje:

1964
Oscar:  WłochyWczoraj, dziś, jutro, reż. Vittorio De Sica
Nominacje:

1965
Oscar:  CzechosłowacjaSklep przy głównej ulicy, reż. Ján Kadár i Elmar Klos
Nominacje:

1966
Oscar:  FrancjaKobieta i mężczyzna, reż. Claude Lelouch
Nominacje:

1967
Oscar:  CzechosłowacjaPociągi pod specjalnym nadzorem, reż. Jiří Menzel
Nominacje:

1968
Oscar:  ZSRRWojna i pokój, reż. Siergiej Bondarczuk
Nominacje:

1969
Oscar:  AlgieriaZ, reż. Costa-Gavras
Nominacje:

Lata 1970–1979

1970
Oscar:  WłochyŚledztwo w sprawie obywatela poza wszelkim podejrzeniem, reż. Elio Petri
Nominacje:

1971
Oscar:  WłochyOgród rodziny Finzi-Continich, reż. Vittorio De Sica
Nominacje:

1972
Oscar:  FrancjaDyskretny urok burżuazji, reż. Luis Buñuel
Nominacje:

1973
Oscar:  FrancjaNoc amerykańska, reż. François Truffaut
Nominacje:

1974
Oscar:  WłochyAmarcord, reż. Federico Fellini
Nominacje:

1975
Oscar:  ZSRRDersu Uzała, reż. Akira Kurosawa
Nominacje:

1976
Oscar:  Wybrzeże Kości SłoniowejCzarne i białe w kolorze, reż. Jean-Jacques Annaud
Nominacje:

1977
Oscar:  FrancjaŻycie przed sobą, reż. Mosze Mizrachi
Nominacje:

1978
Oscar:  FrancjaPrzygotujcie chusteczki, reż. Bertrand Tavernier
Nominacje:

1979
Oscar:  RFN – Blaszany bębenek, reż. Volker Schlöndorff
Nominacje:

Lata 1980–1989

1980
Oscar:  ZSRRMoskwa nie wierzy łzom, reż. Władimir Mieńszow
Nominacje:

1981
Oscar:  WęgryMefisto, reż. István Szabó
Nominacje:

1982
Oscar:  HiszpaniaPonownie zaczynać, reż. José Luis Garci
Nominacje:

1983
Oscar:  SzwecjaFanny i Aleksander, reż. Ingmar Bergman
Nominacje:

  •  AlgieriaBal, reż. Ettore Scola
  •  HiszpaniaCarmen, reż. Carlos Saura
  •  FrancjaOd pierwszego wejrzenia(inne języki), reż. Diane Kurys(inne języki)
  •  WęgryBunt Hioba(inne języki), reż. Imre Gyöngyössy(inne języki) i Barna Kabay(inne języki)

1984
Oscar:  SzwajcariaPrzekątna gońca, reż. Richard Dembo(inne języki)
Nominacje:

1985
Oscar:  ArgentynaWersja oficjalna, reż. Luis Puenzo
Nominacje:

1986
Oscar:  HolandiaAtak, reż. Fons Rademakers
Nominacje:

1987
Oscar:  DaniaUczta Babette, reż. Gabriel Axel
Nominacje:

1988
Oscar:  DaniaPelle zwycięzca, reż. Bille August
Nominacje:

1989
Oscar:  WłochyCinema Paradiso, reż. Giuseppe Tornatore
Nominacje:

  •  FrancjaCamille Claudel, reż. Bruno Nuytten(inne języki)
  •  DaniaWspomnienia z małżeństwa(inne języki), reż. Kaspar Rostrup(inne języki)
  •  KanadaJezus z Montrealu, reż. Denys Arcand[2]
  •  PortorykoCo się przydarzyło Santiago(inne języki), reż. Jacobo Morales(inne języki)

Lata 1990–1999

1990
Oscar:  SzwajcariaPodróż nadziei, reż. Xavier Koller(inne języki)
Nominacje:

1991
Oscar:  WłochyŚródziemnomorska sielanka, reż. Gabriele Salvatores
Nominacje:

1992
Oscar:  FrancjaIndochiny, reż. Régis Wargnier
Nominacje:

1993
Oscar:  HiszpaniaBelle époque, reż. Fernando Trueba
Nominacje:

1994
Oscar:  RosjaSpaleni słońcem, reż. Nikita Michałkow
Nominacje:

1995
Oscar:  HolandiaRód Antonii, reż. Marleen Gorris
Nominacje:

1996
Oscar:  CzechyKola, reż. Jan Sverák
Nominacje:

1997
Oscar:  HolandiaCharakter, reż. Mike van Diem
Nominacje:

1998
Oscar:  WłochyŻycie jest piękne, reż. Roberto Benigni
Nominacje:

1999
Oscar:  HiszpaniaWszystko o mojej matce, reż. Pedro Almodóvar
Nominacje:

Lata 2000–2009

2000
Oscar:  TajwanPrzyczajony tygrys, ukryty smok, reż. Ang Lee
Nominacje:

2001
Oscar:  Bośnia i HercegowinaZiemia niczyja, reż. Danis Tanović
Nominacje:

2002
Oscar:  NiemcyNigdzie w Afryce, reż. Caroline Link
Nominacje:

2003
Oscar:  KanadaInwazja barbarzyńców, reż. Denys Arcand[2]
Nominacje:

2004
Oscar:  HiszpaniaW stronę morza, reż. Alejandro Amenábar
Nominacje:

2005
Oscar:  Południowa AfrykaTsotsi, reż. Gavin Hood
Nominacje:

2006
Oscar:  NiemcyŻycie na podsłuchu, reż. Florian Henckel von Donnersmarck
Nominacje:

2007
Oscar:  AustriaFałszerze, reż. Stefan Ruzowitzky
Nominacje:

2008
Oscar:  JaponiaPożegnania, reż. Yôjirô Takita(inne języki)
Nominacje:

2009
Oscar:  ArgentynaSekret jej oczu, reż. Juan José Campanella
Nominacje:

Lata 2010–2019

2010
Oscar:  DaniaW lepszym świecie, reż. Susanne Bier
Nominacje:

2011
Oscar:  IranRozstanie, reż. Asghar Farhadi
Nominacje:

2012[6]
Oscar:  AustriaMiłość, reż. Michael Haneke[2]
Nominacje:

2013
Oscar:  WłochyWielkie piękno, reż. Paolo Sorrentino
Nominacje:

2014
Oscar:  PolskaIda, reż. Paweł Pawlikowski
Nominacje:

2015
Oscar:  WęgrySyn Szawła, reż. László Nemes
Nominacje:

2016
Oscar:  IranKlient, reż. Asghar Farhadi
Nominacje:

2017
Oscar:  ChileFantastyczna kobieta, reż. Sebastián Lelio
Nominacje:

2018
Oscar:  MeksykRoma, reż. Alfonso Cuarón
Nominacje:

2019
Oscar:  Korea PołudniowaParasite, reż. Bong Joon-ho[9]

Nominacje:

Lata 2020–2029

2020
Oscar:  DaniaNa rauszu, reż. Thomas Vinterberg

Nominacje:

2021
Oscar:  JaponiaDrive My Car, reż. Ryūsuke Hamaguchi

Nominacje:

2022
Oscar:  NiemcyNa Zachodzie bez zmian, reż. Edward Berger

Nominacje:

2023
Oscar:  Wielka BrytaniaStrefa interesów, reż. Jonathan Glazer

Nominacje:

Statystyki

Kraj Liczba Oscarów
 Włochy 14
 Francja 12
 Japonia 5
 ZSRR /  Rosja

 RFN /  Niemcy

 Hiszpania

 Dania

4
 Szwecja

 Czechosłowacja /  Czechy

 Holandia

3
 Iran

 Austria

 Węgry

 Szwajcaria

 Argentyna

2
 Algieria

 Wybrzeże Kości Słoniowej

 Południowa Afryka

 Polska

 Tajwan

 Bośnia i Hercegowina

 Kanada

 Chile

 Meksyk

 Korea Południowa

1

Uwagi

  1. Film został zdyskwalifikowany w okresie między ogłoszeniem nominacji a przyznaniem nagród, ponieważ wyszło na jaw, iż pomimo zgłoszenia go jako obrazu urugwajskiego, powstał w całości w Argentynie.

Przypisy

  1. Marcin Cichoński: Zmiany w regulaminie. [dostęp 2023-02-06]. (pol.).
  2. a b c d e Film zrealizowany w języku francuskim
  3. Film zrealizowany w języku walijskim
  4. Film zrealizowany w językach walijskim oraz jidysz
  5. Film zrealizowany w języku hindi
  6. Znamy nominacje do Oscarów 2013!. film.onet.pl, 10 stycznia 2013. [dostęp 2013-01-12]. (pol.).
  7. Huffingtonpost:Oscar Nominations 2015 Led By 'Birdman,' 'The Grand Budapest Hotel' & 'The Imitation Game'
  8. Zniewaga w bazie Filmweb
  9. Oscary 2020: "Boże Ciało" bez statuetki. "Parasite" zwycięzcą – Film [online], kultura.onet.pl [dostęp 2020-02-11]  (pol.).
  • p
  • d
  • e
Filmy zgłoszone do rywalizacji o Oscara w kategorii filmu nieanglojęzycznego
Lata
  • 1956
  • 1957
  • 1958
  • 1959
  • 1960
  • 1961
  • 1962
  • 1963
  • 1964
  • 1965
  • 1966
  • 1967
  • 1968
  • 1969
  • 1970
  • 1971
  • 1972
  • 1973
  • 1974
  • 1975
  • 1976
  • 1977
  • 1978
  • 1979
  • 1980
  • 1981
  • 1982
  • 1983
  • 1984
  • 1985
  • 1986
  • 1987
  • 1988
  • 1989
  • 1990
  • 1991
  • 1992
  • 1993
  • 1994
  • 1995
  • 1996
  • 1997
  • 1998
  • 1999
  • 2000
  • 2001
  • 2002
  • 2003
  • 2004
  • 2005
  • 2006
  • 2007
  • 2008
  • 2009
  • 2010
  • 2011
  • 2012
  • 2013
  • 2014
  • 2015
  • 2016
  • 2017
  • 2018
  • 2019
Kraje
  • p
  • d
  • e
Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
  • Na rauszu (2020)
  • Drive My Car (2021)
  • Na Zachodzie bez zmian (2022)
  • Strefa interesów (2023)
  • Wikiprojekt:Filmy
  • p
  • d
  • e
Obecne kategorie
Nagrody specjalne
Ceremonie
Pozostałe
  • Wikiprojekt:Filmy