Hubert z Liège

Święty
Hubert z Liège
Hubertus
biskup
Apostoł Ardenów
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

655
Gaskonia

Data śmierci

30 maja 727

Czczony przez

Kościół katolicki

Wspomnienie

3 listopada

Atrybuty

jeleń byk z jarzącym się krzyżem pomiędzy tykami wieńca

Patron

myśliwych, leśników, jeźdźców, matematyków, sportowców

Multimedia w Wikimedia Commons

Święty Hubert, Hubertus (ur. 655, zm. 30 maja 727) – biskup Liège (ok. 701–727) w Belgii (przeniósł jej stolicę z Maastricht), święty Kościoła katolickiego, apostoł Ardenów.

Żywot świętego

Hubert urodził się w 655 roku w Gaskonii, był potomkiem królewskiego rodu Merowingów. Zamiłowanie do polowania odziedziczył po swoim ojcu. Towarzyszył mu często na łowach. Ponoć w wieku 14 lat uratował mu życie podczas polowania na niedźwiedzia w Pirenejach.

Pełnoletni Hubert udał się na dwór króla Frankonii, gdzie poślubił córkę Pepina z Heristal. Miał z nią syna Floriberta, późniejszego następcę na biskupstwie Liège.

Młody Hubert najwięcej czasu spędzał w lasach, gdzie nieustannie polował; łowiectwo było jego pasją. Niektóre źródła wskazują, że prowadził swobodne, wręcz hulaszcze życie. Tak było do roku 695, kiedy polując w Ardenach, nie bacząc na nic, w sam Wielki Piątek napotkał białego jelenia z promieniejącym krzyżem w wieńcu. Miał wtedy usłyszeć głos Stwórcy ostrzegający go przed jego niepohamowaną pasją i nakazujący mu udanie się do Lamberta biskupa Maastricht i Tongeren. Przejęty objawieniem, tak też uczynił. Udał się na służbę bożą do biskupa Lamberta. Rozpoczął studia teologiczne i działalność misjonarską w Ardenach i Brabancji. Po śmierci biskupa Lamberta (zm. ok. 700), z rąk papieża Sergiusza otrzymał sakrę biskupią[1].

Jako biskup, nieustannie przemierzał pogańskie jeszcze wioski i miasta. Odniósł wiele sukcesów w zjednywaniu ludzi dla wiary w Chrystusa. Około roku 717 przeniósł stolicę biskupstwa do Leodium (Liège). Przed śmiercią miał wygłosić wzruszającą mowę, w której – schorowany już i słaby – prosił swoje owieczki, aby żyjąc po chrześcijańsku, pozwoliły swojemu pasterzowi zasnąć w pokoju. Zmarł 30 maja 727 roku, w swojej rezydencji w Tervuren (Teruneren). Został pochowany w kościele św. Piotra w Liège. Za doczesne zasługi w krzewieniu chrześcijaństwa wkrótce został ogłoszony świętym[2].

Legenda

Według legendy z XI wieku Hubert nawrócił się na chrześcijaństwo zobaczywszy jelenia z krzyżem jaśniejącym pośród poroża.

Kult

3 listopada 743 roku przeniesiono ciało Huberta (już świętego) do głównego ołtarza. Okazało się wtedy, że mimo upływu czasu nie zostało dotknięte rozkładem, a z grobu rozchodziła się ponoć przyjemna woń. W roku 825 doczesne szczątki św. Huberta przeniesione zostały do Andange i złożone w głównym ołtarzu kościoła. Miejscowość ta od tego momentu nosi nazwę Saint-Hubert (Prowincja Luksemburg), a kościół otrzymał miano bazyliki św. Huberta.

Również w Kanadzie istniało miasto Saint-Hubert (do 1 stycznia 2002), obecnie jest to jedna z trzech dzielnic miasta Longueuil w Quebecu.

W 1444 roku, książę Gerhard V ustanowił ku czci św. Huberta Order Rycerski Świętego Huberta. Odnowiony w 1708 i nadawany jako odznaczenie domowe przez władców Królestwa Bawarii; od 1808 tylko dla książąt i wysoko urodzonej szlachty[3].

Patronat

Dzień przeniesienia relikwii Św. Huberta – 3 listopada – stał się świętem myśliwych, leśników, strzelców, sportowców, kuśnierzy, matematyków i jeźdźców, zwanym Hubertusem. Święto to dawniej czczono uroczystymi łowami, poprzedzanymi mszą w intencji myśliwych. Współcześnie urządza się w tym dniu gonitwę.

W tradycji ludowej św. Hubert czczony jest także jako patron lunatyków i chorych na epilepsję. Przypisuje mu się też szczególne orędownictwo w wypadkach wścieklizny psów. Kult św. Huberta szybko rozprzestrzenił się w sąsiednich krajach, by niebawem objąć całą Europę z Hiszpanią i Anglią. W XI wieku wchłonął w siebie legendę o Św. Eustachym, drugim patronie myśliwych[4].

Ikonografia

Ikonografia przedstawia św. Huberta najczęściej w czasie polowania, gdy objawił mu się jeleń z krzyżem między tykami. W Polsce klasyką w tym zakresie są prace Jerzego Kossaka, który w 1937 roku na Światowej Wystawie Łowieckiej w Berlinie otrzymał złoty medal za obraz przedstawiający widzenie św. Huberta. Imię św. Huberta nosi wiele kół i towarzystw łowieckich. Znak wieńca z krzyżem jest też oficjalną (od 1946 roku), odznaką Polskiego Związku Łowieckiego (od roku 1953 ze względów politycznych nieużywany).

Atrybuty

Atrybutem św. Huberta jest jeleń byk (często albinos) z jarzącym się krzyżem pomiędzy tykami wieńca. Według legendy Hubert ujrzał takiego jelenia podczas polowania w lesie. Po tym zdarzeniu zaniechał łowiectwa i oddał się służbie Bogu. Dziś atrybut św. Huberta jest symbolem Polskiego Związku Łowieckiego.

Zobacz też

Przypisy

  1. Niektóre źródła podają datę śmierci bp. Lamberta ok. 705, ale wówczas Hubert z Liège, nie mógłby otrzymać sakry biskupiej z rąk papieża Sergiusza, który zmarł w 701 roku.
  2. Św. Hubert - Patron myśliwych - Życiorys i ciekawostki [online], Zyciorysy.info [dostęp 2020-11-09]  (pol.).
  3. Huberta Świętego, Rycerski i Domowy Order, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-11-09] .
  4. Konsensus św. Patronów Myśliwych i Leśników na stronie Lasów Państwowych, Nadleśnictwo Krynki.

Bibliografia

  • Patron myśliwych i leśników Św. HUBERT – opracowano na podstawie źródeł encyklopedycznych, wielu artykułów prasowych, szczególnie artykułu Marka P. Krzemienia – „Łowiec Polski” 11/1998 (Autor: Kazimierz Suchy)

Linki zewnętrzne

  • Kult św. Huberta na wiadomości24.pl [opublikowano: 2009-11-02]
  • Jerzy Kossak „Święty Hubert na koniu spotyka jelenia” – Galeria Piwnica
  • p
  • d
  • e
Biskupi Tongeren-Maastricht-Liège, ok. 315-971
  • Św. Maternus (ok. 315)
  • Św. Serwacy (342-384)
  • Aravatius
  • św. Falkon (ok. 498-512)
  • Św. Domicjan (?-560)
  • Ebergisus
  • Św. Monulfus (549-588)
  • Św. Gondulf (589-614)
  • Św. Ebregise (614-627)
  • Św. Jan I Agnus (627-647)
  • Św. Amand (647-650)
  • Św. Remaclus (652-662)
  • Św. Teodard (662-669)
  • Św. Lambert (669-700)
  • Św. Hubert (701-727)
  • Św. Florybert (727-736 lub 738)
  • Fulcaire (736 lub 738-769)
  • Agilfride (769-787)
  • Gerbert lub Gerbald (787-809)
  • Walcaud (809-831)
  • Erard (831-838 lub 840)
  • Hartgard (838 lub 840-857)
  • Franco (858-901)
  • Stephen (901-920)
  • Richer (920-945)
  • Hugh I (945-947)
  • Farabert (947-953)
  • Rathier (953-955)
  • Baldrick I (955-959)
  • Eraclus (Eraclius, Evraclus) (959-971)
Książęta-biskupi Liège, 972-1794
  • Notger (972-1008)
  • Baldryk II (1008-1018)
  • Wolbodo (1018-1021)
  • Durandus (1021-1025)
  • Reginard (1025-1037)
  • Nithard (1037-1042)
  • Wazo (1042-1048)
  • Theodwin (1048-1075)
  • Henryk z Verdun (1075-1091)
  • Otbert (1091-1119)
  • Frederick (1119-1121)
  • Albero I (1122-1128)
  • Alexander I (1128-1135)
  • Albero II (1135-1145)
  • Henry II (1145-1164)
  • Alexander II (1164-1167)
  • Rudolf z Zähringen (1167-1191)
  • Święty Albert z Leuven (1191-1192)
  • Lothaire (1192-1193)
  • Szymon z Limbourga (1193-1195)
  • Albert (1195-1200)
  • Hugo z Pierrepont (1200-1229)
  • Jan z Eppes (1229-1238)
  • Wilhelm Sabaudzki (1238-1239)
  • Robert z Thourotte (1240-1246)
  • Henryk z Geldern (1247-1274)
  • Jan z Enghien (1274-1281)
  • Jan oz Flanderii (1282-1291)
  • Hugo Chalon (1295-1301)
  • Adolf II Waldeck (1301-1302)
  • Thibaut z Bar (1302-1312)
  • Adolph z La Marck (1313-1344)
  • Englebert z La Marck (1345-1364)
  • Jan z Arckel (1364-1378)
  • Arnold z Hornes (1378-1389)
  • Jan bawarski (1389-1418)
  • Jan Walenrode (1418-1419)
  • Jan z Heinsberg (1419-1455)
  • Louis Burbon (1456-1482)
  • Jan z Hornes (1484-1505)
  • Erard z La Marck (1505-1538)
  • Korneliusz z Berghes (1538-1544)
  • Jerzy z Austrii (1544-1557)
  • Robert z Berghes (1557-1564)
  • Gerard z Grœsbeek (1564-1580)
  • Ernest Wittelsbach (1581-1612)
  • Ferdynand Wittelsbach (1612-1650)
  • Maksymilian Henryk Wittelsbach (1650-1688)
  • Jan Ludwik (1688-1694)
  • Józef Klemens Wittelsbach (1694-1723)
  • Georges-Louis de Berghes (1724-1743)
  • Jan Teodor Wittelsbach (1744-1763)
  • Charles-Nicolas d'Oultremont (1763-1771)
  • François-Charles de Velbruck (1772-1784)
  • César-Constantin-François de Hœnsbrœck (1784-1792)
  • François-Antoine-Marie de Méan (1792-1794)
Biskupi Liège, 1802-
  • Jean-Évangéliste Zäpfel (1802-1808)
  • nieobsadzone (1808-1829)
  • Corneille Richard Antoine van Bommel (1829-1852)
  • Theodor Joseph de Montpellier (1852-1879)
  • Victor Joseph Douterloux (1879-1901)
  • Martin-Hubert Rutten (1902-1927)
  • Louis-Joseph Kerkhofs (1927-1961)
  • Guillaume Marie van Zuylen (1961-1986)
  • Albert Houssiau (1986-2001)
  • Aloys Jousten (2001-2013)
  • Jean-Pierre Delville (od 2013)
  • ISNI: 0000000120281290
  • VIAF: 70602369
  • ULAN: 500354889, 500338567
  • LCCN: n93045286
  • GND: 118554131
  • NLA: 35097102
  • NKC: xx0279696
  • DBNL: hube026
  • BIBSYS: 90804034
  • J9U: 987010635530305171
  • WorldCat: lccn-n93045286
  • Britannica: biography/Hubert
  • Universalis: hubert
  • NE.se: hubertus
  • SNL: Hubertus
  • DSDE: Hubertus