Eustachy Rzymski

Ten artykuł dotyczy męczennika zaliczanego do grupy Czternastu Świętych Wspomożycieli. Zobacz też: inne postaci noszące to imię.

Święty
Eustachy Rzymski

Еustathius

męczennik[a]
Figura św. Eustachego w Mönchengladbach
Czczony przez	Kościół katolicki, Cerkiew prawosławną
Wspomnienie	20 września[b], 20 września/3 października[c]
Atrybuty	byk, krzyż, róg, jeleń
Patron	strażaków, myśliwych, leśników, traperów, ofiar tortur, żołnierzy, Madrytu
Multimedia w Wikimedia Commons

Eustachy Rzymski, również Eustachiusz (łac. Еustathius Placidas^[1] ) – święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, według legendy męczennik wczesnochrześcijański, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.

Legenda

Znany jedynie ze średniowiecznej legendy, łączącej motywy bliskowschodnie i greckie^[2]. Według części bollandystów żywot Eustachego jest zupełnie fikcyjny^[2][3].

Przed nawróceniem na chrześcijaństwo miałby nazywać się Placidus (Placyd) i być oficerem wojsk cesarza Trajana. Podczas polowania na jelenia pomiędzy Tivoli a Praeneste zobaczył w porożu jelenia krzyż Chrystusa. Po tym zdarzeniu nawrócił się i ochrzcił razem ze swoją rodziną, wtedy też przyjął imię Eustachy. Spotkała go seria nieszczęść sprawdzających jego wiarę: stracił majątek, jego służący poumierali na zarazę, podczas podróży morskiej została porwana jego żona, a gdy przechodził przez rzekę z dwoma synami, jego dzieci zostały porwane przez wilka i lwa. Podobnie do Hioba, Eustachy lamentował, ale nie stracił wiary. Wkrótce po tym odzyskał swoją rodzinę i wcześniejszą pozycję. Ponieważ odmówił złożenia pogańskiej ofiary, został razem z żoną i synami skazany na śmierć przez cesarza Hadriana. Najpierw został rzucony lwom na pożarcie^[4], ale ponieważ one nie wyrządziły mu szkody, został spalony w rozżarzonym spiżowym byku^[2].

Żywot św. Eustachego spopularyzowała Złota legenda Jakuba de Voragine.

Kult świętego

Kult tego świętego pojawił się stosunkowo późno – dopiero w VIII wieku^[2].

Patronat

Jest patronem strażaków (obok św. Floriana), myśliwych i leśników (obok św. Huberta)^[5], traperów, osób torturowanych i Madrytu. Wzywany jest do obrony przed ogniem i jako orędownik w rozwiązywaniu trudnych sytuacji.

Patronuje również: kramarzom (straganiarzom), kupcom, płatnerzom i rusznikarzom. Wzywany jest również w przypadku choroby koni i w żałobie w rodzinie^[6].

Atrybuty

Atrybutami tego świętego są: byk, krzyż, róg, jeleń.

Relikwie

Jego relikwie miały być przechowywane do XII wieku w rzymskiej bazylice Sant’Eustachio (jest to jeden z kościołów Rzymu, z którymi związany jest tytuł kardynała diakona). Następnie zostały one przeniesione do Saint-Denis pod Paryżem. Relikwiarz został uszkodzony, a część kości spalona przez hugenotów w 1567. To co pozostało znajduje się w paryskim kościele Saint-Eustache.

Dzień obchodów

W Cerkwi prawosławnej wspomnienie liturgiczne wielkiego męczennika obchodzone jest 20 września/3 października^[d], tj. 3 października według kalendarza gregoriańskiego.

W Kościele katolickim wspomnienie świętych małżonków: Eustachego i Teopisty oraz ich synów Agapita i Teopista, męczenników, obchodzono 29 marca^[4] i 20 września, ale oficjalnie tylko do 1969 roku, kiedy Paweł VI usunął z kalendarza niektórych świętych, których istnienie budziło wątpliwości. Niektóre źródła nadal podają dzień 20 września, jako wspomnienie^[7].

Wykreślenie świętego z kalendarza liturgicznego nie oznacza bowiem pozbawienia świętego świętości, bowiem, kto raz został uznany za świętego i wpisany do Martyrologium, pozostaje świętym na zawsze, chociażby wypisano go ze wszystkich kalendarzy liturgicznych na całym świecie^[8].

Zobacz też

• kult świętych
• wstawiennictwo świętych
• Wizja św. Eustachego (obraz Pisanella)
• Żywot Eustachego męczennika

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• wlk. męcz. Eustachy Placyd na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)
• O.W.O.W. Gładkowa O.W.O.W., N.W.N.W. Gierasimienko N.W.N.W., N.N. Cziczinadze N.N., ЕВСТАФИЙ ПЛАКИДА [online], Православная Энциклопедия, 2009  (ros.).

Linki zewnętrzne

• Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Mentorelli. lnx.rzym.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-05)]., gdzie według tradycji miało nastąpić nawrócenie św. Eustachego, Plakida (na stronie Polonii włoskiej, Rzym.org)