Gostwica

Gostwica
wieś
Ilustracja
Centrum wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowosądecki

Gmina

Podegrodzie

Wysokość

310–500 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

1528[2]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

33-386[3]

Tablice rejestracyjne

KNS

SIMC

0460227

Położenie na mapie gminy Podegrodzie
Mapa konturowa gminy Podegrodzie, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Gostwica”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gostwica”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Gostwica”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Gostwica”
Ziemia49°35′40″N 20°35′27″E/49,594444 20,590833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Kaplica św. Józefa
Szkoła podstawowa im. płk. Narcyza Wiatra
Wystawa zdjęć Wojciecha Migacza w Muzeum Lachów Sądeckich
Remiza OSP
Wjazd do Gostwicy od strony miejscowości Długołęka-Świekla

Gostwica – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Podegrodzie.

Położenie

Wieś położona jest w dolinie rzeki Gostwiczanki w Beskidzie Wyspowym, na wysokości od 310 do 500 (Łąki Gostwickie) m n.p.m. Zajmuje 8,42 km² (13% powierzchni gminy[4]). Graniczy z: Podegrodziem, Mokrą Wsią, Długołęką-Świerklą, Brzezną oraz ze Stadłami.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Gostwica[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0460256 Góry Gostwickie część wsi
0460262 Jedlane część wsi
0460279 Krzaki Gostwickie część wsi
0460285 Kurkowskie część wsi
0460291 Kwasowiec część wsi
0460300 Łączki część wsi
0460316 Łąki Gostwickie część wsi
0460345 Poświątne część wsi
0460374 Wardężyny część wsi
0460380 Wierzchowina część wsi
0460405 Zagrody część wsi

Toponimika nazwy

W dokumencie z 1279 można znaleźć nazwę rzeki: Gosuiz. Kolejna wzmianka: Gostuycza pochodzi z 1280 Jan Długosz w „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” wymienia nazwę: Gosthwycza. W rejestrze poborowym z 1581 pojawia się nazwa Gostwica. Nazwa wsi prawdopodobnie pochodzi od prasłowiańskiego słowa „gwost”, co oznaczało las.

Historia

Gostwica była początkowo wsią królewską, którą w 1257 otrzymała św. Kinga. W 1280 należała do majątku klasztoru Klarysek ze Starego Sącza. W tym samym roku Gostwica została lokowana na prawie niemieckim[7].

W dokumencie wydanym w 1293 przez Gryfinę, znaleźć można informację o tym, że niejaki Mikołaj za wypożyczenie dwóch grzywien srebra u Klarysek został zmuszony oddać na rzecz klasztoru dwa pola, w tym jedno rozciągająca się wzdłuż drogi, w pobliżu karczmy we wsi Gostwica[8]. Miejscowi wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do podegrodzkiej parafii.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gostwica, po jej zniesieniu w gromadzie Brzezna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Zabytki

  • Źródełko św. Kingi – źródełko znajdujące się na „Wapielni”. Istnieje legenda mówiąca, że powstało po uderzeniu laską w ziemie przez spragnioną św. Kingę. Według podania ma ono właściwości lecznicze.
  • Liczne kapliczki przydrożne

Demografia

Ludność według spisów powszechnych, w 2009 według PESEL[9][10][11][12].

Budynki mieszkalne
Rok 1900 1921 1931 2002
Liczba 163 180 203 251
Zwierzęta hodowlane w 1900 roku[9]
Zwierzęta Konie Bydło Owce Świnie
Liczba 83 542 63 201

Edukacja

  • Szkoła Podstawowa im. płk Narcyza Wiatra w Gostwicy
  • W budynku szkoły podstawowej mieści się filia Biblioteki Gminnej w Podegrodziu. Powstała 2 stycznia 1956[13].
  • We wsi, przy szkole podstawowej, odbywają się warsztaty terapii zajęciowej organizowane przez Stowarzyszenie „Promyk”.

Sztuka

W latach 1874–1944 żył Wojciech Migacz, urodzony w Gostwicy. Był chłopskim fotografem ziemi podegrodzkiej. Jego zdjęcia wystawiane są na różnych wystawach w całej Polsce, a także w Muzeum Lachów Sądeckich[14].

W Gostwicy mieszkają dwie artystki ludowe: Anna Leśniak i Maria Witecka. Zajmują się haftem regionalnym. Zdobiły m.in. poduszki, serwetki i stroje dla Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca „Podegrodzie”[15].

OSP Gostwica

Historia

Ochotnicza Straż Pożarna w Gostwicy powstała w 1910 z inicjatywy Wojciecha Migacza. Głównie z jego funduszy zakupiono pierwsze mundury i hełmy. 9 października 1938 otwarta została nowa remiza strażacka (zastąpiła ona wcześniej zbudowaną drewnianą). Uroczyste otwarcie wyremontowanej remizy (dobudowano wtedy m.in. garaż) odbyło się 10 lipca 1988 i było połączone z przyjęciem sztandaru. 23 maja 2010 jednostka obchodziła jubileusz 100-lecia istnienia straży[16].

Wyposażenie

Na wyposażeniu jednostki znajdują się m.in. samochody pożarnicze GBA Renault G270 (zastąpił GCBA Jelcza w 2012) i Volkswagen Amarok, motopompa, agregat prądotwórczy, najaśnice, armatura pożarnicza oraz inny sprzęt ratowniczy.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 35312
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 323 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  4. Powierzchnia Gostwicy. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 18, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-04-24]. 
  6. GUS. Rejestr TERYT.
  7. Informacje na stronie UG Podegrodzie. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
  8. Historia wsi. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
  9. a b Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder. Bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, tom XII, „Galizien”, Wien 1907.
  10. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom XII – Województwo Krakowskie i Śląsk Cieszyński, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925.
  11. Statystyka Polski, t. XXVI, Warszawa 1926, Główny Urząd Statystyczny.
  12. Statystyka Polski seria C, z. 88 Warszawa 1938 Główny Urząd Statystyczny.
  13. Informacje o filii. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
  14. Informacje o W. Migaczu. [dostęp 2011-08-12]. (pol.).
  15. Twórcy ludowi na stronie GOK Podegrodzie. [dostęp 2011-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-30)]. (pol.).
  16. Informacje o OSP. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).

Bibliografia

  • Zenon Piotr Szewczyk: O pochodzeniu nazw miejscowych Gminy Podegrodzie i okolic. Nowy Sącz: UG Podegrodzie, Biblioteka Gminna w Podegrodziu, 2009. ISBN 978-83-60822-59-3.
  • Gostwica. W: Jan Pastuszczak: Gmina Podegrodzie. Jacek Kula, Jerzy Nieć, Krzysztof Bodziony (ilustracje); Stanisław Mendelowski (redakcja). Krosno: P.U.W. „Roksana” Sp. z.o.o., 2006, s. 30–31. ISBN 83-7343-126-8.

Linki zewnętrzne

  • Strona internetowa Szkoły podstawowej
  • Gostwica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 746 .
  • Gostwica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 526 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Podegrodzie
  • Siedziba gminy: Podegrodzie
Wsie
Osady
  • Granica
Integralne
części wsi
  • Barcynka
  • Brzeziny
  • Brzezna-Litacz
  • Buczkówka
  • Budzyń
  • Burdak
  • Burdak Długołęcki
  • Dół
  • Drapka
  • Dworskie
  • Działki
  • Działy
  • Góra-Wieś
  • Górki
  • Górny Litacz
  • Góry Gostwickie
  • Jedlane (Brzezna)
  • Jedlane (Gostwica)
  • Kąty
  • Koło Przewozu
  • Kolonie
  • Krzaki Gostwickie
  • Krzyże
  • Kurkowskie
  • Kwasowiec
  • Lipne Niwy
  • Łazy Podegrodzkie
  • Łazy Naszczowskie
  • Łączki
  • Łąki Gostwickie
  • Łysa Góra (Naszacowice)
  • Łysa Góra (Olszanka)
  • Na Kolonii
  • Nawsie
  • Niżne Pole
  • Niżny Las
  • Niżny Litacz
  • Osieki
  • Osowie
  • Pędzicha
  • Place Juraszowskie
  • Pod Chełmkiem
  • Pod Gwizdorem
  • Pod Piekłem
  • Pod Rogami
  • Pod Sośliną
  • Pod Wardężynami
  • Poddąbrowie
  • Podglinka (Naszacowice)
  • Podglinka (Olszanka)
  • Podgórki
  • Poświątne
  • Prusówka
  • Rąbacz
  • Słona
  • Sołtystwo
  • Stanęcin (Olszana)
  • Stanęcin (Olszanka)
  • Stolica
  • Strzyganiec
  • Świercze
  • Tłoki
  • U Wody
  • Wardężyny
  • Wierzchowina
  • Wieś Niemiecka
  • Wieś Polska
  • Wola Brzeziańska
  • Wolica
  • Wydarta
  • Wyglanowice
  • Za Górą
  • Zagrody
  • Zalas (Długołęka-Świerkla)
  • Zalas (Naszacowice)
  • Zalesie
  • Zawsie
Inne (historyczne)

Herb gminy Podegrodzie