Milafranga

Milafranga
Lapurdi, Euskal Herria
Milafrangako eliza.
Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Lapurdi
Administrazioa
Estatua	Frantzia
Eskualdea	Akitania Berria
Departamendua	Pirinio Atlantikoak
Elkargoa	Euskal Hirigune Elkargoa
Barrutia	Baiona
Kantonamendua	Errobi-Aturri
Izen ofiziala	Villefranque
Auzapeza	Marc Saint-Esteven ( DVG)Robert Dufourcq (2008-2014)
Posta kodea	64990
INSEE kodea	64558
Herritarra	milafrangar
Kokapena
Koordenatuak	43°26′14″N 1°27′10″W / 43.4372°N 1.4528°W / 43.4372; -1.4528
Azalera	17,17 km2
Garaiera	0-31 metro
Distantzia	8 km (Baionatik)
Demografia
Biztanleria	2.747 (2018:  57)
1.371 (%47,4)   (%44,9) 1.300
Dentsitatea	144,61 biztanle/km²
Zahartzea[1]	% 35,46
Ugalkortasuna[1]	‰ 49,64
Ekonomia
Jarduera[1]	% 69,9 (2011)
Desberdintasuna[1]	% 4,56 (2011)
Langabezia[1]	% 6,48 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 9,07 (2010)
Erabilera	% 0,46 (2011)
Datu gehigarriak
Webgunea	http://www.villefranque.fr

Milafranga Lapurdiko erdialdeko udalerri bat da, Hiriburuko kantonamendukoa.

Izena

Milafranga izena gaskoizko bièla francatik (herri frankoa) dator. Herriaren lehenagoko izena Bazter zen (1200. urtean Baster idatzia).

Geografia

Errobi ibaiak udalerria gurutzatzen du

Udalerri mugakideak

• Baiona iparraldean
• Basusarri mendebaldean
• Uztaritze eta Jatsu hegoaldean
• Hiriburu eta Mugerre ekialdean

Etxeak eta auzoak

• Oihana
• Mendigain
• Hirurzedarri
• Berrogain
• Hegiberri
• Eliza
• Hirigarai
• Alzuia
• Behereharta

Historia

Antzinean Saint-Martin de Basters izeneko parrokia, elizaren lurrak izan ziren XI. menderarte, Baionako apezpikuak elizbarrutiko lurralde franko egin zuen arte (hortik izena). Kondairaren arabera 1343ko abuztuaren 24an (herriko jaietan), Baionako auzapezak, bost noble lapurtar atxilotzeko agindua eman zuen eta Errobi ibaiaren gaineko zubi batean (Miotz gazteluaren ondoan zegoena) lotzeko agindua eman ere, marearen igoerarekin batera ito egin zirelarik.

Hiribururekin batua izan zen Frantziako iraultzan eta udalerri berriak Tricolore izena hartu zuen 1794 eta 1795 urteen artean. Wellington jeneralaren eta Soult mariskalaren arteko bataila napoleonikoen eszenatoki ere izan zen (Errobiko eta Hiriburuko batailetan hain zuzen ere).

Behereharta auzunea izan zen herriko gune ekonomiko garrantzitsuenetarikoa, ibai-portu eta zapatagintza zonalde garrantzitsuekin.

Demografia

Milafrangako biztanleria
Datuen iturburua: INSEE

Politika

Ingurumen-politika

2020ko Herriko Etxeko hauteskundeetan, gehiengoa lortu zuen zerrendak Biziren metamorfosi ekologikoaren aldeko Ituna sinatu zuen, azken honekin sinatzaileek mugikortasunaren, elikaduraren, etxebizitzaren, energiaren eta tokiko eta zirkularra den ekonomiaren arloko trantsizioaren alde jarduteko engaiamendua hartzen dute. 2021eko jarraipen-txostenaren ondotik, Herriko Etxeari 4tik 0,5eko^[2] metamorfosi puntuazioa eman zitzaion eta 2023ko kargualdi-erdiko txostenean, puntuazioa 4tik 0,8koa^[3]  izan zen.

Kultura

Euskara

Milafrangako euskara^[7] erdiguneko^[8] nafar-lapurterari^[9] dagokio, zehatzago esanda, Uztaritze inguruko hizkera^[10] da bertakoa.

Eraikin nagusiak

Eraikin zibilak

• 
  Frontoia
• 
  Ezker-hormadun frontoia
• 
  Herriko etxea
• 
  Eliza

Eraikin erlijiosoak

San Bartolome eliza XVII. mendekoa da, eta ezaugarri garrantzitsu gisa erretaula edota 1632ko data duten galeriak aipa daitezke.

Elizaren ondoan dagoen kanposantuan honako hilarriak topa daitezke:

• 
• 
• 

Herritar ezagunak

• Jean Saint-Pierre (1884-1951), euskal idazlea (bere hilobia elizaren atariaren azpian dago)

Erreferentziak

Kanpo estekak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Lapurdi

• Milafrangako herriko etxea edo udalaren webgunea

• Datuak: Q839575
• Multimedia: Villefranque (Pyrénées-Atlantiques) / Q839575
• Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Milafranga