Var (birim)

Var elektrik devrelerinde reaktif güç birimidir. Reaktif güce devrede bulunan indüktör ve kapasitör gibi reaktif elemanlar yol açar. var birimi volt-amper-reaktif kelimelerinin baş harflerinden oluşur.

Alternatif akımda aktif güç birimi watt, reaktif güç birimi ise var ‘dır. Aktif ve reaktif güç bileşkesinin belirtmek için ise volt-amper birimi kullanılır. Bu üçü arasındaki ilişki karmaşık düzlemde bir dik üçkenle ifade edilebilir. Buna göre, komşu kenar aktif güç, karşı kenar reaktif güç ve hipotenüs te aktif ve reaktif gücün bileşkesidir. Aşağıda bu ilişkiler görülmektedir:

• Aktif ve reaktif güç bileşkesi;

${\displaystyle S=I_{rms}\cdot V_{rms}(cos(\varphi )+j\cdot sin(\varphi ))}$, volt amper

Burada I_rms ve V_rms efektif akım veya gerilimi, ${\displaystyle \varphi }$ akım ve gerilim arasındaki faz açısını ifade eder. j sanal sayı operatörüdür. Bu ifadenin reel kısmı aktif, sanal kısmı ise reaktif güçtür.^[1]

• Aktif güç:

${\displaystyle P=I_{rms}\cdot V_{rms}\cdot cos(\varphi )}$, watt

Buradaki "${\displaystyle cos(\varphi )}$" çarpanına güç faktörü denilir.

• Reaktif güç

${\displaystyle |Q|=I_{rms}\cdot V_{rms}\cdot sin(\varphi )}$, var

Görüldüğü gibi akım ve gerilim arasındaki faz açısı (${\displaystyle \varphi }$) 0⁰ olursa, güç faktörü 1, reaktif güç te 0 olur. Faz açısının ${\displaystyle {\frac {\pi }{2}}}$ olması halinde ise güç faktörü ve aktif güç 0 olur.

Kaynakça