Mikoloji
Mikoloji veya mantarbilim, (Yunanca μύκης, "mikis", mantar), Botaniğin, mantarlara ilişkin bölümü. Mantarlar alemini, onların genetik, biyokimyasal ve taksonomi özelliklerini ve kullanım alanlarını inceleyen bilim dalıdır.
Mikolojiyle ilgilenen bilginlere mikolog ya da mikolojist denir.
İnsanlar çok eskiden beri mantarlarla ilgilenmişlerdir. Mantarların bazılarının yendiği, bazılarının tehlikeli olduğu biliniyordu. Mantarlara ilişkin ilk temel eser, 16.yüzyılın sonlarına doğru yayınlandı. 1729'da mantarların kendiliğinden değil de sporlardan oluştuğu, sporla çoğaldığı anlaşıldı; daha sonra bu alanda biyolojik incelemeler yapıldı, mantarların çoğalma süreçleri üzerinde duruldu. Böylece mantar bilimi alanında çok büyük bir ilerleme oldu ve yüz binden daha fazla mantar türü tanımlandı. Mantar bilimi çalışmalarının bazı ürünleri şunlardır:
Zehirli ve yenebilen mantarların tüm çeşitleri saptandı.Birçok deri ve iç organ hastalığı mantarlardan ileri gelir. Asalak mantarlar bitkilere büyük zarar vermektedir, ancak biramayaları gibi yararlı mantarlar da vardır ve antibiyotiklerin çoğu, mantarlardan elde edilmektedir. (Ör. Penisilin)
Mikoloji, önceleri mantarların bitkilerle akraba oldukları düşünüldüğü için botaniğin bir dalı olarak sayılıyordu. Daha sonraları yapılan genetik çalışmalarında mantarların hayvan ya da bitki olmadıkları anlaşılmıştır. Böylece mikoloji bir bilim olarak kabul görmüştür. İlk mikoloji derneği 1896 yılında İngiltere'de kurulmuştur.
Günümüzde yapılan çalışmalarda, mayalar ve ökaryotik olarak Schizosaccharomyces pombe model organizma olarak kullanılmaktadır.
Çoğu mantar ürünü toksinler, antibiyotikler ya da diğer ikincil ürünleri içerebilir. Örneğin, dünyanın her yerinde yayılış gösteren Fusarium cinsi ve toksinleri ölümcüldür. Buna rağmen mantarlar, simbiyotik canlılar olarak ölü maddeleri tekrar doğaya kazandırmada, mikoriza oluşturmada (bitkilerle ortaklıkları) ya da karbon döngüsünde önemli rol oynayan likenleri oluşturmada önemlidirler.
Mantarlar, ekonomik ve sosyal olarak da hayvan ve bitkilerde oluşturdukları hastalıklar yönünden de oldukça önemlidirler.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- İngiltere Mantar derneği27 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çin mikoloji derneği
- Tıbbi Mikoloji Derneği - Türkiye
- Selçuk Üniversitesi Mantarcılık Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürlüğü
Vikitür'de Mycology ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
