Franciscus Xaverius

Francisco de Xavier
Cizvitler'in kurucularındandır
Doğum	7 Nisan 1506 Sangüesa, Navarra Krallığı
Ölüm	03 Aralık 1552 (46 yaşında) Shangchuan Adası, Taishan, Ming Hanedanı
Kutsayanlar	Katolik Kilisesi, Anglikan
Kutsanma	25 Ekim 1619, Roma, Papalık Devleti V. Paulus tarafından
Aziz ilanı	12 Mart 1622 XV. Gregorius tarafından
Yortu	3 Aralık
Koruyucu aziz	Misyonlar

Franciscus Xaverius;^[1] Francisco de Xavier, Francisco de Gassu y Javier, Francisco de Jassu y Azpilcueta olarak da bilinir (7 Nisan 1506, Castillo de Javier,^[2] Sangüesa, Navarre krallığı (İspanya) - 3 Aralık 1552, Schang Chuan Adası,^[3] Kanton, Çin); Asya'da Hristiyan misyonerliğini başlatanlardan ve Cizvitler'in kurucularındandır.

Francisco 12 Mart 1622'de Loyolalı İgnatius ile birlikte Papa XV. Gregorius tarafından Aziz ilan edilmiştir. Lisieux'lü Teresa ile birlikte katolik misyonerlerin hamisidir.

Hayat Hikayesi^[4]

Francisco 7 nisan 1506’da kuzey İspanya’daki Sangüesa şehrindeki Xavier kalesinde 5 çocuklu bir ailenin en küçük olarak doğdu. 1525 yılının yazında Batı Avrupa’nın en iyi üniversitesi olan Paris Üniversitesine okumak maksadıyla evine bir daha dönmemek şartıyla, ilk eğitim aldığı Francisco de Xavier kalesinden ayrıldı. Ve Paris’te felsefe bölümünü okudu.^[5]

Paris’teki eğitim döneminin ardından felsefe eğitimi vermiştir ve bu alandaki başarısı ile övgüler almıştır. Eğitimini olgunlaştırma amacıyla Paris’e gelen Loyolalı İgnatius, Francisco'ya duyduğu arkadaşlık ve hayranlıktan hoşlanmaya başlar ve aynı evde yaşamaya karar verirler. Ignacio, Francisco’ya hayatta en önemli şeyin sosyal başarı peşinde koşmak değil ‘kişinin ruhunu kurtarması’ olduğunu anlamasında yardımcı olarak onu yavaş yavaş değiştirmeyi başarır.

15 Ağustos 1534’te, Francisco, Loyolalı İgnatius ve 5 arkadaşıyla birlikte, kendi kendilerine verdikleri bir kararla kendilerini Tanrı’nın hizmetine adamaya karar verirler. Ve bu tarih aynı zamanda İsa Cemiyeti'nin (Cizvit tarikatı) temellerinin atılmış olduğu gündür.

Paris’ten 1536 Kasım’ında ayrılarak, Ocak ayında Venedik’e varır. Bu şehirde diğer ilk Cizvitlerle buluşur. Kudüs'e seyahat etme zamanının gelmesini beklerken, şehirdeki hastanede çalışırlar. Osmanlı’ya karşı savaş devam ettiği için, sonunda Kudüs'e gidemezler ve daha sonra Papa’nın hizmetinde olmak istedikleri için Roma’ya giderler.

1537’de ruhbanlık aldıktan sonra Francisco, Roma’da İgnatius’un sekreterliğini yapar. İgnatius onu Hindistan görevine atadığında büyük bir sevinç duyar.^[6] Francisco, o dönem Hindistan’ın batı kıyısında Portekiz ticaret bölümü olan Goa'da çalışmaya başlar. Daha sonra Papa'nın bölgedeki temsilcisi olur.^[7] Bu görevinden sonra misyonerlik göreviyle Japonya'ya gider.^[8]

Japonya’da inanılmaz zorluklarla karşılaşır. Konuşulan dili bilmemesi, Japonca yazılmış Hristiyan kitapların olmayışı, yetkililerin zulmü, insanlardaki güvensizlik ve Budist keşişlerle rekabet onu sıkıntıya sokar. Yaşadığı sıkıntılara rağmen on bir sene içerisinde elli iki krallıkta İncil’i yayar ve yüzlerce Japonu vaftiz eder.^[9] Çin’de büyük olasılıkla aşırı halsizlik nedeniyle ölür. Mezarı bugünkü Goa şehrindedir.^[10]

Yazıları^[11]

Bugün Francisco de Xavier’in yazdığı 130’dan fazla mektup ve talimata sahibiz. Francisco de Xavier’in mektupları özel ya da kitlelere olsun, hep daha büyük bir kitleye hitaben yazılmış gibidir. Çoğu mektubu elden ele gezmiş okunmuş, kopyalanmış, yeniden kopyalanmış, Latince ve diğer dillere çevrilmiştir. İlk yayımlanan önemli mektubu 1544’te Roma’daki dostlarına Hindistan’dan yazdığı mektubudur. Mektupları, Uzakdoğuda Hristiyanlık propogandası ve temellerini anlamak için büyük bir önem arz ettiği gibi, kişiliği ve yöntemlerini anlamak içinde elzemdir. Francisco de Xavier’in hevesi ve merhameti mektuplarında ortaya çıkar. İlk ilgilendiği konulardan birisi kendisi Hindistan’a gelmeden önce vaftiz olmuş yerlilerin bakımıdır. Bu yeni din değiştirmişlerin düzgün bir eğitim alabilmeleri için gerekli talimatları içeren en az üç kılavuz yazmıştır. Yerlileri Portekizlilerin açgözlülüğünden korumak ve yeni değiştirdikleri dinlerinde kalabilmeleri için Portekiz Kralı’ndan yardım istemiştir.

Mektuplar

• 26 Ocak 1549’da Portekiz Kralı III. Juan’a yazmıştır:

“Ekselanslarına detaylı olarak belirtmemekle birlikte Hristiyanların, dinimize geçmiş olanların .... Kaptanlar ve tüccarlar tarafından görevleri onlara yardım etmek olduğu halde maruz kaldığı kötü muameleleri ve yaraları yazıyorum. Bu katlanılamaz ve bir çeşit şehitlik sayılabilir, sabırlı kalmak ve bunca kazanım ve çabanın yok edilişini izlemek...”

• 5 Kasım 1549’da Japonya’dan Hindistan’da kalmış olan Cizvit yol arkadaşlarına yazar. Japon halkını tasvir edişi, Japonya’ya olan hayranlığının büyüklüğünü gösterir.

“Japonların çok iyi bir terbiyesi var; ve tamamen iyiler, içlerinde bir kötülük yok. Harikulade bir onur anlayışları var ve onuru her şeyden üstün tutuyorlar. Genellikle fakirler... hakkında serzenişte bulundukları bir durum değil... Birbirleri ile ilişkilerinde çok hürmetkarlar... Herhangi bir yaralanma ve aşağılayıcı kelimeye tahammülleri yok... Ölçülü besleniyorlar ancak içkiyi biraz fazla kaçırdıkları söylenebilir... Asla kumar oynamıyorlar ve bunu bir ayıp olarak görüyorlar... Halkın büyük bir çoğunluğu okuma yazma biliyor... Birden fazla eşleri yok... İyi niyetli, hoşsohbet ve öğrenmeye istekli bir halklar...”

Talimat

• 1522’de tevazu üzerine yazdıkları tüm Cizvitler için bir referans noktası olarak kalmıştır.

“Öncelikle, vaaz vermede büyük tevazuyu elde etmek için, ilk önce her şeyi en mükemmel şekilde Tanrı’ya atfetmeli. Sonrasında, Tanrı’nın nasıl insanlara sözlerini duymaları için bir adanma verdiğini ve nasıl bana vaaz verme ve onlara duyma lütfunu bahşettiğini görerek insanları gözümün önüne getiririm. Kendimi büyük bir tevazuda tutmaya mecburum çünkü verdiğim vaaz benden değil, Tanrı tarafından karşılıksız olarak verilmiştir... kendi hatalarım, günahlarım, boşunalıklarım, ihmallerim ve nankörlüklerinden başka hiçbir şeyi kendimden bilmemeye özen gösteririm... İçimden kendimi Tanrı karşısında küçültürüm, O ki insanların kalplerinden geçenleri bilir ve vaazlarımda, konuşmalarımda, işlerimde kimseyi rencide etmemek için ziyadesiyle dikkatli olurum, kendimi insanların önünde küçültürüm... Herkes şuna dikkat etmelidir; eğer ciddi biçimde üzerine düşünecek olursak, kendi yetersizliklerimizden başka övünebileceğimiz bir şeyimiz yoktur.”

Kaynakça