Paško Romac
| Paško Romac | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Paško Romac | ||||||||||
| Mesto rođenja | Vukšić, kod Benkovca Austrougarska | |||||||||
| Datum smrti | 8. 11. 1982. (69 godina) | |||||||||
| Mesto smrti | Beograd,  SR Srbija SFR Jugoslavija | |||||||||
| Profesija | društveno-politički radnik | |||||||||
| Član KPJ od | 1935. | |||||||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | |||||||||
| U toku NOB-a | polit. komesar 1. vojvođanske brigade polit. komesar 16. vojvođanske divizije | |||||||||
| Narodni heroj od | 27. novembra 1953. | |||||||||
| Odlikovanja |
| |||||||||
Paško Romac (Vukšić, kod Benkovca, 17. maj 1913 — Beograd, 8. novembar 1982) je bio učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFR Jugoslavije, SR Srbije i SAP Vojvodine i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija
Rođen je 13. maja 1913. godine u Vukšiću kod Benkovca. Posle završetka osnovne škole, otišao je na izučavanje krojačkog zanata u Kostajnicu. Kasnije je napustio zanat i vratio se kući. Ubrzo je u Vodicama postao seoski sluga. Nakon godinu dana se u selu Tomaš takođe zaposlio kao seoski sluga. Tu je došao u kontakt sa Stevom Švabićem, članom Centralnog komiteta KPJ, koji ga je uveo u krug komunista. Godine 1935. postao je član Komunističke partije Jugoslavije.
Tokom služenja vojnog roka, otkrivena je njegova komunistička delatnost, pa je izveden pred vojni sud, koji ga je osudio na osam i po godina robije. Kaznu je služio u Skoplju, Nišu i Sremskoj Mitrovici.
Na robiji je nastavio učešće u komunističkim delatnostima. U Sremskoj Mitrovici se odmah opredelio za apel CK KPJ upućen komunistima na robiji 1937. godine, a odnosio se na frakcionašku delatnost Petka Miletića. Tada je bio izabran za člana kaznionskog komiteta KPJ. Naknadno je aktivno učestvovao u pripremanju bekstva iz kaznione, avgusta 1941. godine. Posle uspešnog bekstva, zajedno sa partijskom organizacijom sa terena, početkom septembra 1941., osnovali su Fruškogorski partizanski odred. Paško je bio izabran za desetara.
Po direktivi CK KPJ, javio se u Glavni štab NOPO Srbije u Krupnju, nakon čega je raspoređen na partijsko-politički rad na Romaniju. Po oslobađanju Rogatice 1941., izabran je za člana Okružnog komiteta u Rogatici. Kada su Prva proleterska brigada i Vrhovni štab NOV i POJ došli u Rogaticu, bio je određen na dužnost u Prvu proletersku brigadu, za političkog komesara Čete pratećih oruđa, a naknadno za političkog komesara Drugog bataljona brigade. Kada je osnovana Prva dalmatinska brigada, 6. septembra 1942. godine, upućen je na partijski rad za člana Poliodela.
Nakon borbi Glavne operativne grupe na Sutjesci, postavljen je od VŠ NOV i POJ na dužnost političkog komesara Prve vojvođanske brigade, a malo potom za političkog komesara Šesnaeste vojvođanske divizije. Na toj je dužnosti ostao do kraja rata.
Nakon oslobođenja Sremske Mitrovice, 1944. godine, raspoređen je od CK KPJ na partijski rad u Vojvodinu. Aprila 1945. godine, biran je za člana Pokrajinskog komiteta KPJ za Vojvodinu i za člana Politbiroa istog komiteta. Zatim se nalazio na dužnosti organizacionog sekretara Pokrajinskog komiteta KPJ za Vojvodinu, sekretara Narodnog fronta, poverenika za poljoprivredu, člana Glavnog odbora i predsednika Privrednog saveta Vojvodine.
Biran je i za narodnog poslanika Skupštine Srbije. Za člana Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije bio je izabran na Osnivačkom kongresu KP Srbije, maja 1945. godine.
Obavljao je i mnoge ostale društveno-političke i partijske dužnosti:
- narodni poslanik Savezne skupštine SFRJ
- predsednik doma Veća proizvođača
- predsednik Komisije za društveni nadzor Skupštine SFRJ
- predsednik Zadružnog saveza Jugoslavije
- potpredsednik Centralnog veća Saveza sindikata Jugoslavije
- član Centralnog komiteta SKJ
- sekretar Kontrolne komisije SKJ
- predsednik Komisije za materijalno-finansijska pitanja CK SKJ
- član Saveta federacije
Umro je 8. novembra 1982. godine u Beogradu.
Knjige i odlikovanja
Paško Romac je autor dve knjige, čija je radnja vezana uz njegove doživljaje tokom rata. U knjizi „Borbe“, prikazao je neke od svojih ratnih dogodovština u jedinicama u kojima se nalazio tokom rata, a u delu „Bekstvo sa robije“ opisao je bekstvo grupe komunista zatvorenika iz kaznione u Sremskoj Mitrovici.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. više stranih i jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.
Literatura
- „Narodni heroji Jugoslavije”. Beograd: Mladost. 1975.
Spoljašnje veze
- Paško Romac na sajtu IMDb
- p
- r
- u
Narodni heroji iz Dalmacije 
Narodni heroji Jugoslavije rođeni na teritoriji Dalmacije, kao i oni koji su politički ili vojno djelovali na ovom području:
Ilija Antunović • Tadija Anušić • Božidar Adžija • Maksimilijan Baće • Vlado Bagat • Ante Banina • Anka Berus • Božo Bilić • Ante Bilobrk • Andrija Božanić • Miro Višić • Ante Vučić • Jure Galić • Mate Golem • Ivan Guvo • Branko Dude • Ljubo Dumičić • Jošo Durbaba • Đuro Đapić • Obrad Egić • Boško Žunić • Ljubo Ilić • Ante Jonić • Ante Jurjević • Vicko Krstulović • Ivan Lavčević-Lučić • Josip Lozovina • Stanko Marević • Ivan Marinković Slavko • Drago Marković • Slobodan Macura • Marko Milanović • Vicko Milat • Ivan Morđin • Stevo G. Opačić • Stevo J. Opačić • Stevo S. Opačić • Vinko Pajić • Pavle Pap • Nenad Parenta • Stanko Parmač • Bogdan Peko • Vladimir Peran • Branko Perišić • Bogdan Pecotić • Rudolf Primorac • Krešo Rakić • Srećko Reić • Ante Roje • Paško Romac • Ante Savin • Nikola Sekulić • Đermano Senjanović • Mate Staničić • Ljubo Truta • Gojko Ujdurović • Mate Ujević • Stjepan Filipović • Velimir Škorpik • Lovro Šperac • Dinko Šurkalo • Prva dalmatinska proleterska udarna brigada • Druga dalmatinska proleterska udarna brigada
