Wojtkowa

Wojtkowa
wieś
Ilustracja
Zabytkowa cerkiew
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

bieszczadzki

Gmina

Ustrzyki Dolne

Liczba ludności (2011)

473[2][3]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-712[4]

Tablice rejestracyjne

RBI

SIMC

0361761[5]

Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne
Mapa konturowa gminy Ustrzyki Dolne, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Wojtkowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Wojtkowa”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wojtkowa”
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego
Mapa konturowa powiatu bieszczadzkiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Wojtkowa”
Ziemia49°34′21″N 22°33′09″E/49,572500 22,552500[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Wojtkowa – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne[5][6]. Leży przy DW890.

Do 1954 miejscowość była siedzibą gminy Wojtkowa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia

Wieś położona w powiecie przemyskim, była własnością Wojciecha Morskiego, została spustoszona w czasie najazdu tatarskiego w 1672 roku[7].

W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej Wojtkowa i Wojtkówka byli spadkobiercy Nowosielskiego[8].

W II Rzeczypospolitej wieś była położona powiecie dobromilskim województwa lwowskiego. W 1942. Ukraińska Policja Pomocnicza wywiozła wszystkich Żydów z Wojtkowej do getta, gdzie zostali zamordowani[9].

Wieś w latach 1944–1947 przeszła gehennę z rąk UPA, mającej swoją siedzibę w lasach między Wojtkową a Grąziową. 29 czerwcu 1944 r. nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA uprowadzili i zamordowali po 3-dniowych torturach Jana Lichowskiego, kierownika miejscowej szkoły. Ciała nie odnaleziono (relacja córki zamordowanego, Lidii Ogonowskiej)[10].

20 września i 22 października 1945 r. upowcy napadli na posterunek milicji w Wojtkowej. Za pierwszym razem budynku nie zdobyli, ale za drugim razem podpalili go wraz z osobami, które w nim się znajdowały. Tych, którzy próbowali się wydostać, wrzucano ponownie do środka. Łącznie w obu napadach zamordowano 67 Polaków, tak milicjantów, jak i osoby cywilne[11]. UPA spaliła również dwór i folwark znajdujące się na Turzy (część Wojtkowej), należący do Nowosieleckich.

Według Jana Pisulińskiego, MO w Wojtkowej od jesieni 1944 do wiosny 1945 zabiła około 40 osób, wiele przed śmiercią torturując.

Zabytki

  • Cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Bogarodzicy z 1920[12](od 1973 kościół rzymskokatolicki parafii św. Maksymiliana Kolbe w dekanacie Ustrzyki Dolne). Po wysiedleniu ludności ukraińskiej cerkiew pozostawała opuszczona, później użytkowana jako magazyn nawozów sztucznych. Wojtkowa miała dwie cerkwie. Druga została zniszczona w nieznanych okolicznościach podczas II wojny światowej. Został po niej tylko cmentarz przycerkiewny z grobami Nowosieleckich – szlachty zarządzającej Wojtkową.
  • Młyn z XIX wieku zbudowany z muru pruskiego, co jest ewenementem na tym terenie.
  • Murowana kapliczka z ok. 1890.
  • Budynek numer 32 z 1910 – do 1992 pokrycie dachu było ze strzechy.

Galeria

  • Szkoła
    Szkoła
  • Pomnik z 1969
    Pomnik z 1969
  • Tablica na pomniku
    Tablica na pomniku

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 149777
  2. ↑ Wieś Wojtkowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-09] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-04].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1475 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  5. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Andrzej Gliwa, Wykaz zniszczeń we wsiach i miastach ziemi przemyskiej po najeździe tatarskim z 1672 roku : (cz. I), w: Prace Historyczno-Archiwalne, Tom 13 (2003), Rzeszów 2003, s. 179.
  8. ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 240.
  9. ↑ SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 143, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .
  10. ↑ StanisławS. Żurek StanisławS., Jan Lichowski, dyrektor szkoły w Wojtkowej [online], Kresowy Serwis Informacyjny [dostęp 2023-04-24]  (pol.).
  11. ↑ SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., tamże.
  12. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 . s. 4

Linki zewnętrzne

  • Wojtkowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 766 .
  • Mszaniec, 1.) grupa domów na obszarze w. Wojtkowa, powiat dobromilski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 783 .
  • Zamordowani przez UPA
  • p
  • d
  • e
Gmina Ustrzyki Dolne
Miasto
Części miasta
Wsie
Części wsi
  • Borsukowce
  • Braniów
  • Chwaniów
  • Dolny Koniec
  • Górny Koniec (Krościenko)
  • Górny Koniec (Leszczowate)
  • Górny Koniec (Stańkowa)
  • Kopalnia
  • Łodyna-Ług
  • Pod Jaworem
  • Ropienka Dolna
  • Ropienka Górna
  • Rzeki
  • Wolica
  • Za Działem
  • Zabłocie
Osady
Osady leśne
Nieistniejące
wsie i ich części