Wartość opałowa

 Osobny artykuł: Ciepło spalania.

Wartość opałowa ( W u , Q w r ) {\displaystyle (W_{u},Q_{w}^{r})} – ilość energii wydzielanej na sposób ciepła przy spalaniu jednostki masy lub jednostki objętości paliwa; przyjmuje się, że spalanie jest całkowite i zupełne, a para wodna zawarta w spalinach nie ulega skropleniu, pomimo że spaliny osiągają temperaturę początkową paliwa.

Metody obliczeń

Wartość opałową oblicza się korzystając z różnych zależności empirycznych.

Paliwa stałe

  • wzór VDI:
Q w r = 339 , 1 C r + 1214 , 2 ( H 2 r O 2 r 8 ) + 104 , 7 S c r 25 , 1 W c r [ k J k g ] , {\displaystyle Q_{w}^{r}=339{,}1C^{r}+1214{,}2\left(H_{2}^{r}-{\frac {O_{2}^{r}}{8}}\right)+104{,}7S_{c}^{r}-25{,}1W_{c}^{r}\left[\mathrm {\frac {kJ}{kg}} \right],}

gdzie:

W u {\displaystyle W_{u}} – wartość opałowa,
C, H, O, S – udziały masowe poszczególnych pierwiastków w paliwie w procentach (100 – czysty pierwiastek, np. wartość opałowa czystego węgla według tego wzoru to 33910 kJ/kg),
r {\displaystyle r} – „skład roboczy” (odróżnienie od stanu analitycznego),
w {\displaystyle w} – udział masowy wilgoci w paliwie
  • według Gumza-Michela:
Q w r = 340 , 4 C r + 1017 , 4 H 2 r + 62 , 8 N 2 r + 190 , 9 S c r 98 , 4 O 2 r 25 , 1 W c r [ k J k g ] {\displaystyle Q_{w}^{r}=340{,}4C^{r}+1017{,}4H_{2}^{r}+62{,}8N_{2}^{r}+190{,}9S_{c}^{r}-98{,}4O_{2}^{r}-25{,}1W_{c}^{r}\left[\mathrm {\frac {kJ}{kg}} \right]}
  • według Boie:
Q w r = 348 , 3 C r + 938 , 7 H 2 r + 104 , 7 S c r + 62 , 8 N 2 r 108 O 2 r 24 , 5 W c r [ k J k g ] {\displaystyle Q_{w}^{r}=348{,}3C^{r}+938{,}7H_{2}^{r}+104{,}7S_{c}^{r}+62{,}8N_{2}^{r}-108O_{2}^{r}-24{,}5W_{c}^{r}\left[\mathrm {\frac {kJ}{kg}} \right]}

Paliwa gazowe

Wartość opałową dla paliw gazowych podaje się w odniesieniu do umownego metra sześciennego (um3), tj. ilości paliwa zajmującego objętość 1 m³ w warunkach normalnych (101 325 Pa, 0 °C)[1].

Gaz ziemny
Q w r = Q w ( C H 4 ) μ ( C H 4 ) + Q w ( C 2 H 6 ) μ ( C 2 H 6 ) + Q w ( C 3 H 8 ) μ ( C 3 H 8 ) [ k J u m 3 ] , {\displaystyle Q_{w}^{r}=Q_{w}(CH_{4})\cdot \mu (CH_{4})+Q_{w}(C_{2}H_{6})\cdot \mu (C_{2}H_{6})+Q_{w}(C_{3}H_{8})\cdot \mu (C_{3}H_{8})\left[\mathrm {\frac {kJ}{um^{3}}} \right],}

gdzie:

Q w ( C H 4 ) = 35   818 [ k J u m 3 ] , {\displaystyle Q_{w}(CH_{4})=35\ 818\left[\mathrm {\frac {kJ}{um^{3}}} \right],}
Q w ( C 2 H 6 ) = 63   748 [ k J u m 3 ] , {\displaystyle Q_{w}(C_{2}H_{6})=63\ 748\left[\mathrm {\frac {kJ}{um^{3}}} \right],}
Q w ( C 3 H 8 ) = 91   251 [ k J u m 3 ] , {\displaystyle Q_{w}(C_{3}H_{8})=91\ 251\left[\mathrm {\frac {kJ}{um^{3}}} \right],}
μ {\displaystyle \mu } – udział objętościowy składnika gazu.

Paliwa ciekłe

  • według Mendelejewa:
Q w = 339 , 1 C r + 1030 H 2 r 108 , 8 ( O 2 r S c r ) 25 , 1 W c r [ k J k g ] {\displaystyle Q_{w}=339{,}1C^{r}+1030H_{2}^{r}-108{,}8(O_{2}^{r}-S_{c}^{r})-25{,}1W_{c}^{r}\left[\mathrm {\frac {kJ}{kg}} \right]}
  • według Knorra:
Q w = 371 , 8 C r + 1115 , 4 H 2 r 139 , 4 O 2 r 25 , 1 ( 9 H 2 r + W c r ) [ k J k g ] {\displaystyle Q_{w}=371{,}8C^{r}+1115{,}4H_{2}^{r}-139{,}4O_{2}^{r}-25{,}1(9H_{2}^{r}+W_{c}^{r})\left[\mathrm {\frac {kJ}{kg}} \right]}
  • według Boie:
Q w = 348 , 3 C r + 938 , 7 H 2 r + 104 , 7 S 2 r + 62 , 8 N 2 r 108 O 2 r 24 , 5 W c r [ k J k g ] {\displaystyle Q_{w}=348{,}3C^{r}+938{,}7H_{2}^{r}+104{,}7S_{2}^{r}+62{,}8N_{2}^{r}-108O_{2}^{r}-24{,}5W_{c}^{r}\left[\mathrm {\frac {kJ}{kg}} \right]}

Przykłady

Elektrownie, elektrociepłownie, ciepłownie
Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2006 (wartości odniesione do jednostki uzyskiwanej energii)[2]
Rodzaj paliwa Wartość opałowa Wartość opałowa Wskaźnik emisji
MJ / kg MJ / m³ kg CO2/ GJ
Węgiel kamienny (elektrownie zawodowe) 21,3 94,13
Węgiel brunatny (elektrownie zawodowe) 8,65 110,47
Węgiel kamienny (elektrownie przemysłowe) 21,72 94,8
Brykiety z węgla kamiennego i brunatnego 20,7 92,71
Gaz ziemny wysokometanowy 36,13 55,82
Gaz ziemny zaazotowany 25,26 55,82
Drewno opałowe 15,6 109,76
Odpady komunalne – niebiogeniczne 10 140,14

Przypisy

  1. Tomasz Klinke, Krystyna Krygier, Jerzy Sewerynik: Ogrzewnictwo. Wentylacja. Klimatyzacja. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2012, s. 15. ISBN 978-83-02-07898-9. [dostęp 2015-09-30].
  2. Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2006 do raportowania w ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2009.

Bibliografia

  • Henryk Rokicki, Urządzenia kotłowe. Przykłady obliczeniowe, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1996.