Tyrozyna

Nie mylić z: tyroksyna oraz tymozyna.
Tyrozyna
L-tyrozyna L-tyrozyna
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
kwas (2S)-2-amino-3-(4-hydroksyfenylo)propanowy
Inne nazwy i oznaczenia
Tyr, Y
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C9H11NO3

Masa molowa

181,19 g/mol

Wygląd

biały lub prawie biały, krystaliczny proszek lub bezbarwne albo białe lub prawie białe kryształy[1]

Identyfikacja
Numer CAS

60-18-4 (L)

PubChem

6057

DrugBank

DB00135

SMILES
C1=CC(=CC=C1C[C@@H](C(=O)O)N)O
InChI
InChI=1S/C9H11NO3/c10-8(9(12)13)5-6-1-3-7(11)4-2-6/h1-4,8,11H,5,10H2,(H,12,13)/t8-/m0/s1
InChIKey
OUYCCCASQSFEME-QMMMGPOBSA-N
Właściwości
Gęstość
1,456 g/cm³; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
trudno[1]
w innych rozpuszczalnikach
aceton: nierozpuszczalna[1]
etanol: nierozpuszczalna[1]
Temperatura topnienia

343 °C (połączona z rozkładem)

Punkt izoelektryczny

5,64

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
Europejskie oznakowanie substancji
oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Drażniący
Drażniący
(Xi)
Zwroty R

R36/37/38

Zwroty S

S26, S36

Numer RTECS

YP2275600

Podobne związki
Pochodne

tyronina, trójjodotyronina, tyroksyna

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Tyrozyna (Tyr lub Y) – organiczny związek chemiczny. Stereoizomer L jest jednym z 20 podstawowych aminokwasów białkowych. Nazwa tyrozyna pochodzi od gr. tyros – ser. Łańcuch boczny tyrozyny stanowi niepolarny pierścień aromatyczny z przyłączoną w pozycji „para” grupę hydroksylową (–OH), połączony z atomem węgla α przez mostek metylenowy.

Tyrozyna spełnia ważne biologiczne zadania jako wewnątrzkomórkowy przekaźnik (może być fosforylowana przez kinazy białkowe), a także jest prekursorem ważnych hormonów i biologicznie czynnych substancji (tyroksyna, trójjodotyronina, adrenalina, noradrenalina oraz dopamina).

Jest ona aminokwasem endogennym, tzn. organizm ludzki oraz większość zwierząt jest w stanie syntetyzować go pod warunkiem dostatecznego zaopatrzenia w fenyloalaninę, od której tyrozyna różni się obecnością jednej grupy hydroksylowej.

Tyrozynę można też traktować jako pochodną fenyloetyloaminy, aczkolwiek w biochemicznych cyklach syntetycznych nie powstaje ona z tego związku. W praktyce laboratoryjnej również nie produkuje się jej z fenyloetyloaminy, gdyż prościej można ją otrzymać przez hydrolizę odpowiednich białek.

Tyrozyna jest bardzo istotna dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy i przysadki mózgowej. Brak tego aminokwasu wywołuje niedoczynność tarczycy, co może objawiać się w postaci zmęczenia i wyczerpania. Zmniejszenie ilości tyrozyny w organizmie powoduje niedobór norepinefryny i dopaminy, co może wywoływać depresję.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
Kontrola autorytatywna (rodzaj indywiduum chemicznego):
  • LCCN: sh85139195
  • GND: 4186526-1
  • J9U: 987007558410505171
  • Britannica: science/L-tyrosine
  • SNL: tyrosin
  • Catalana: 0146556
  • DSDE: tyrosin