Sud Aviation Caravelle
Sud Aviation Caravelle III linii lotniczych Swissair, region Surselva | |||
Dane podstawowe | |||
Państwo | Francja | ||
---|---|---|---|
Producent | Sud Aviation | ||
Typ | pasażerski | ||
Załoga | 2 osoby | ||
Historia | |||
Data oblotu | 27 maja 1955 | ||
Wycofanie ze służby | 2005 | ||
Liczba egz. | 281 | ||
Liczba wypadków • w tym katastrof | |||
Dane techniczne | |||
Napęd | |||
Moc | 2 x 64,5 kN do 2 x 96,5 kN | ||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 34,29 m | ||
Długość | 36,23 m | ||
Wysokość | 9,02 m | ||
Powierzchnia nośna | 146,70 m² | ||
Masa | |||
Własna | 29 500 kg | ||
Startowa | 58 000 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość maks. | 825 km/h | ||
Pułap praktyczny | 10 000 m | ||
Zasięg | 4000 km | ||
Dane operacyjne | |||
Liczba miejsc | |||
do 140 | |||
Rzuty | |||
|
Sud Aviation Caravelle – pasażerski samolot średniego zasięgu produkowany przez firmę Sud Aviation. Był pierwszym francuskim odrzutowym samolotem pasażerskim, który był używany przez 35 towarzystw lotniczych. Był też pierwszym samolotem komunikacyjnym na świecie z silnikami umieszczonymi w tyle kadłuba.
Historia
Opublikowany przez francuskie ministerstwo lotnictwa w listopadzie 1951 roku opis osiągów turboodrzutowo napędzanego liniowca powietrznego dotyczył samolotu, który na międzynarodowym rynku konkurowałby z brytyjskimi i amerykańskimi modelami w tej kategorii. Spośród sześciu narodowych firm, biorących udział w przetargu, wygrała firma Sud Aviation. Firma ta, po fuzjach z innymi krajowymi przedsiębiorstwami, stała się w roku 1970 przedsiębiorstwem Société Nationale Industrielle Aérospatiale. Po dokonanych poprawkach pierwszego prototypu maszyny seryjne miały kadłub wydłużony o 141 cm i mieściły 64 pasażerów. Caravelle I był dolnopłatem o konstrukcji całkowicie metalowej. Jego następca – model Caravelle III – został wyprodukowany w liczbie 78 samolotów z silnikami o większym ciągu. Do dalszych udoskonaleń zalicza się poszerzenie oszklenia kokpitu, silniejsze hamulce kół podwozia i przerywacze do zmniejszania siły nośnej. Kontynuacja prac nad serią doprowadziła do powstania samolotu Super Caravelle, który po raz pierwszy oderwał się od ziemi 3 marca 1964 roku. Do konstrukcji wprowadzono aerodynamiczne zmiany i zwiększono ciąg silników. Ten model mógł transportować do 108 pasażerów. Serię Caravelle zamyka Mk 12, którego kadłub został dodatkowo wydłużony o 323 cm, aby przewozić 140 pasażerów. Z powodu dużej masy użytkowej konstrukcja nośna musiała zostać wzmocniona i należało zwiększyć ciąg silników.
Wypadki
- Z tym tematem związana jest kategoria: Katastrofy lotnicze z udziałem samolotu Sud Aviation Caravelle.
Samoloty tego typu brały udział w 82 wypadkach, z czego 65 zakończyło się całkowitym zniszczeniem maszyny, przez co mimo iż z początku chwalone za nowoczesną i nowatorską jak na swoje czasy konstrukcję, w ostatnich latach eksploatacji zyskały opinie maszyn o niskim poziomie bezpieczeństwa pasażerów.
- Katastrofa lotu Sterling Airways 296 – W wyniku błędu pilota doszło do zderzenia się samolotu z górą. Zginęło 112 osób (wszyscy na pokładzie)
- Katastrofa lotu Swissair 306 – 4 września 1963 samolot linii Swissair rozbił się na przedmieściu Durrenasch; przyczyną katastrofy był pożar. Życie straciło 80 osób (wszyscy na pokładzie).
- Katastrofa lotu AirFrance 1611 - 11 września 1968 samolot linii AirFrance rozbił się w Morzu Śródziemnym. Zginęli wszyscy na pokładzie - 95 osób. W katastrofie tej zginął Jerzy Sawicki - polski fizyk, matematyk i wspinacz.
Specyfikacja
Wersja | Mk.I/IA | Mk.III | Mk.VI-N/VI-R | Mk.10B | Mk.10R | Mk.11R | Mk.12R |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Długość | 32,01 m | 33,01 m | 32,01 m | 32,71 m | 36,24 m | ||
Rozpiętość | 34,30 m | ||||||
Wysokość | 8,72 m | ||||||
Powierzchnia skrzydeł | 146,7 m² | ||||||
Skos skrzydła | 20,0° | ||||||
Zasięg | 1 500 km | 1 700 km | 2 350 km | 3 640 km | 2 650 km | 2 800 km | 2 655 km |
Prędkość przelotowa | 746 km/h | 805 km/h | 845 km/h | 800 km/h | 835 km/h | ||
Maksymalny pułap | 10 700 m | 12 000 m | 10.700 m | 12 100 m | 10 700 m | ||
Maksymalna masa startowa MTOW | 45 t | 46 t | 48 t (VI-N) 50 t (VI-R) | 52 t 56 t (Super B) | 52 t | 54 t | 56 t |
Ilość miejsc (1 klasa) | 80 | 99 | 80 | 105 | 140 | ||
Silniki | Mk.I: 2 Rolls-Royce Avon RA-29 Mk.522 à 46,7 kN Mk.IA: 2 Rolls-Royce Avon RA-29/1 Mk.526 kN | Mk.10B/10R/11R: 2 Pratt & Whitney JT8D-7 à 62,3 kN Mk.12: 2 Pratt & Whitney JT8D-9 64,5 kN | |||||
Pierwszy lot | 27 maja 1955 (Prototyp) 14 maja 1958 (I) | 30 grudnia 1959 | 10 września 1960 (VI-N) 6 lutego 1961 (VI-R) | 31 sierpnia 1962 (10A) 3 marca 1964 (10B) | 18 stycznia 1965 | 22 września 1967 | 29 października 1970 |
Przypisy
- p
- d
- e
- Britannica: technology/Caravelle
- SNL: Caravelle