Stefan Sznuk

Stefan Mieczysław Sznuk
pułkownik
Air Commodore (RAF)
Brigadier general (RCAF)
Data i miejsce urodzenia

12 czerwca 1896
Warszawa

Data i miejsce śmierci

6 maja 1986
Ottawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
Royal Air Force
Royal Canadian Air Force

Jednostki

1 pułk lotniczy
16 eskadra eywiadowcza,
4 pułk lotniczy
Wyższa Szkoła Wojenna
Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie
Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie
Grupa Szkół Lotniczych
Armia „Kraków”
Armia „Lublin”

Stanowiska

dowódca eskadry
komendant szkoły
komendant grupy szkół lotniczych
dowódca lotnictwa armii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Polowa Odznaka Obserwatora
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (wojskowy) Order Kanady – Oficer (Officer) Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej

Stefan Mieczysław Sznuk (ur. 12 czerwca 1896 w Warszawie, zm. 6 maja 1986 w Ottawie) – pułkownik obserwator inżynier lotnictwa Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych, air commodore Królewskich Sił Powietrznych, brygadier Królewskich Kanadyjskich Sił Powietrznych, kawaler Orderu Virtuti Militari, w 1964 mianowany przez władze RP na uchodźstwie na stopień generała brygady. Działacz polonijny i urzędnik rządowy w Kanadzie.

Życiorys

Był żołnierzem Armii Imperium Rosyjskiego, służąc jako oficer saperów podczas I wojny światowej. Później działał w Polskiej Organizacji Wojskowej. Ukończył studia na Politechnice Warszawskiej, uzyskując tytuł inżyniera. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów aeronautycznych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[1], a następnie do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[2][3][4]. W 1923, 1924 był oficerem 1 pułku lotniczego[5][6]. Od lipca 1923 do października 1924 był dowódcą 16 eskadry wywiadowczej. 1 lipca 1924 został odkomenderowany do Szkoły Pilotów w Bydgoszczy, w charakterze ucznia[7].

W 1928 był oficerem 4 pułku lotniczego[8]. W 1932 był w kadrze naukowej Wyższej Szkoły Wojennej[9]. Od listopada 1936 roku pełnił stanowisko komendanta Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Od 15 listopada 1938 roku był komendantem Centrum Wyszkolenia Lotnictwa Nr 1 w Dęblinie[10]. Awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa[11]. 15 czerwca 1939 roku został wyznaczony na stanowisko komendanta Grupy Szkół Lotniczych w Warszawie[12].

W czasie mobilizacji w sierpniu 1939 został mianowany dowódcą lotnictwa i obrony przeciwlotniczej w Armii „Kraków”, wyznaczony także na analogiczną funkcję w Armii „Lublin” po wybuchu II wojny światowej. Po upadku polskiej wojny obronnej trafił do Rumunii i tam służył w polskiej ambasadzie. Następnie przedostał się do Francji działając jako referent lotniczy MSWojsk. Po klęsce Francji znalazł się w Wielkiej Brytanii. Posiadał numer służbowy RAF P-1472[13]. Tam od lipca 1940 był szefem sztabu Inspektora Polskich Sił Powietrznych. Następnie był szefem Polskiej Misji Lotniczej i Polskiej Misji Wojskowej w Kanadzie od 1941 do 1945. Od 1945 do 1947 pełnił funkcje attaché wojskowego i lotniczego.

Po zakończeniu wojny i demobilizacji pozostał na emigracji w Kanadzie. Należał do koła nr 8 Stowarzyszenia Polskich Kombatantów (SPK) w Ottawie[14]. W 1964 został mianowany przez Naczelnego Wodza na stopień generała brygady. Był przewodniczącym Rady Kongresu Polonii Kanadyjskiej. Pracował w kanadyjskim Departamencie Obrony Narodowej. Otrzymał stopień brygadiera Królewskich Kanadyjskich Sił Powietrznych.

Zmarł 6 maja 1986 w Ottawie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu Notre Dame. Jego żoną była Stanisława (1898–1983), a ich córką Krystyna (1922–2005), po mężu Sparks.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 944.
  2. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 862.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 547.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 228.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 927.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 848.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 62 z 3 lipca 1924 roku, s. 369.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 534.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 798.
  10. ↑ Jan Celek: Wyższa Oficerska Szkoła Lotnicza im. Jana Krasickiego. Warszawa: 1979, s. 434.
  11. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 205, 473.
  12. ↑ Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241–1945. Warszawa: 1984, s. 97–102.
  13. ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 558.
  14. ↑ Jerzy A. Dobrowolski: Lista obecnych i dawnych członków Koła SPK Nr 8. spkottawa.ca. [dostęp 2017-06-01].
  15. ↑ ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 515 .
  16. ↑ Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 2017-05-27].
  17. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 27, Nr 4 z 31 grudnia 1977. 
  18. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, Nr 8 z 31 grudnia 1972. 
  19. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 205.
  20. ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 12 grudnia 1929 roku, s. 363 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem czasie wojny 1918–1920”.
  22. ↑ Order of Canada. Stefan Sznuk, O.C., C.B.E.. gg.ca. [dostęp 2017-05-27]. (ang.).
  23. ↑ Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 9, s. 129, 19 marca 1934. 

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
  • Stefan Sznuk. listakrzystka.pl. [dostęp 2017-06-26].
  • Stefan Sznuk. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2017-06-26].
  • Stefan Sznuk. sejm-wielki.pl. [dostęp 2017-06-26].
  • Stefan Sznuk. tnpolonia.com / Komunikaty Ottawskie. [dostęp 2017-05-27].
  • Stefan Sznuk. spkottawa.ca. [dostęp 2017-05-27]. (ang.).
  • Konrad Rydołowski: Stefan Sznuk. samoloty.pl. [dostęp 2017-05-27].
  • Generałowie polscy spoczywający na cmentarzu Notre-Dame w Ottawie-Vanier. Stefan Sznuk. biulpol.net. s. 6–8. [dostęp 2017-05-27].
  • Uroczyste upamiętnienie zasłużonych Polaków na cmentarzu Notre-Dame w Ottawie. Stefan Sznuk. halecki.org. s. 14–16. [dostęp 2017-05-27].

Linki zewnętrzne