Stanisław Niemczyk

Stanisław Niemczyk

Stanisław Niemczyk przy kościele św. Franciszka z Asyżu i św. Klary w Tychach (2012)
Data i miejsce urodzenia	19 września 1943 Czechowice-Dziedzice
Data śmierci	13 maja 2019
Alma mater	Politechnika Krakowska
Nagrody	Honorowa Nagroda SARP
Praca
Styl	postmodernizm
Budynki	Kościół Ducha Świętego w Tychach Kościół Jezusa Chrystusa Odkupiciela w Czechowicach-Dziedzicach Kościół Bożego Miłosierdzia w Krakowie (os. Oficerskie) Kościół św. Franciszka z Asyżu i św. Klary w Tychach
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Niemczyk (ur. 19 września 1943 w Czechowicach-Dziedzicach^[1], zm. 13 maja 2019) – polski architekt, autor oryginalnych projektów architektury sakralnej, nazywany „polskim Gaudím”^[1]. Laureat Honorowej Nagrody SARP w 1998.

Życiorys

W 1968 ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, pisząc pracę dyplomową u prof. Włodzimierza Gruszczyńskiego. Jego praca dyplomowa obejmowała stworzenie obiektów rekreacyjnych dla Poronina, Murzasichla i Bukowiny, w czym mieściły się m.in. wyciągi, kolejki, wagoniki, ruchome chodniki, baseny itp.^[1][2]

Od 1968 pracował w państwowym biurze architektonicznym Miastoprojekt Tychy, gdzie wyróżnił się projektowaniem obiektów nietypowych i jednocześnie wyprzedzających swój czas^[2]. Autor budynków handlowych, usługowych, mieszkalnych i sakralnych^[3].

Architekt mieszkał w Tychach, gdzie po 1989 prowadził własne biuro. Za projekty kościołów nie pobierał tantiem, czego przykładami są realizacja kościoła pw. Ducha Świętego w Tychach Żwakowie^[4] i kościoła z klasztorem dla zakonu Braci Mniejszych o.o. Franciszkanów, wznoszonego również w Tychach. Przy projektowaniu budowli nadawał wyraźną preferencję odręcznie wykonanym rysunkom i projektom. Twórczość autorska Stanisława Niemczyka inspirowała architektów na Górnym Śląsku^[5]. Tworzył do samego końca^[2]. Ostatnim dziełem, które stworzył, jest rzeźba Matki Bożej na ścianie kościoła pw. Miłosierdzia Bożego w Krakowie – została ona nazwana M.B. Zwycięską^[2].

Określany architektem postmodernistycznym, choć jego architektura wymyka się podporządkowaniom stylistycznym, nawiązując do przeszłości, w tym bezpośrednio do średniowiecza i gotyku^[6][3]. Krytyk modernizmu w architekturze i idei Karty Ateńskiej, który w swoich projektach całkowicie pomijał dorobek tej epoki^[6].

Zmarł 13 maja 2019 roku. Uroczystości żałobne odbyły się 18 maja 2019 roku w parafii pw. Jezusa Chrystusa Odkupiciela w Czechowicach-Dziedzicach, w kościele jego projektu. Został pochowany na cmentarzu w Miedźnej k. Pszczyny^[7][8].

Nagrody i odznaczenia

• 1973 – Nagroda Ministerstwa Budownictwa i Gospodarki Przestrzennej (za zespół podmiejskiej zabudowy rekreacyjnej, Tychy-Paprocany^[6]
• 1983 – Nagroda Roku Stowarzyszenia Architektów Polskich (za kościół Św. Ducha w Tychach)
• 1986 – Srebrna Odznaka honorowa „Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych”^[9]
• 1988 – Nagroda Błogosławionego Brata Alberta (za kościół Św. Ducha w Tychach)
• 1988 – Nagroda im. doc. Tadeusza Jodkiewicza przyznana przez Komisję Episkopatu Polski, za udaną architekturę sakralną
• 1998 – Honorowa Nagroda SARP za całokształt twórczości
• 2000 – Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice przyznany przez Jana Pawła II^[10]
• 2000 – Nagroda specjalna konkursu Życie w Architekturze: Nagroda Krajowego Duszpasterza Środowisk Twórczych za obiekt o charakterze sakralnym, za Kościół Miłosierdzia Bożego w Krakowie (wspólnie z Markiem Kuszewskim)^[11]
• 2011 – Medal Per Artem ad Deum (Przez sztukę do Boga) – medal Papieskiej Rady ds. Kultury za zasługi dla budownictwa sakralnego^[12]
• 2013 – Order Ecce Homo^[10]
• 2013 – Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[9]
• 2014 – Nagroda TOTUS Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia w kategorii „Osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej”
• 2018 – Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”
• 2019 – Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości nadany przez Prezesa Rady Ministrów^[13]

Główne dzieła

 Zobacz też kategorię: Budynki projektu Stanisława Niemczyka.

• zespół podmiejskiej zabudowy rekreacyjnej, Tychy-Paprocany, projekt 1969, realizacja 1972–1973
• pawilon handlowo-usługowy, Tychy – osiedle M, projekt 1972, realizacja 1973,
• zespół mieszkaniowy „Glinka” – osiedle „H-7”, Tychy, projekt 1979, realizacja 1980–1984,
• zespół mieszkaniowy „Nad Jamną”, Mikołów, projekt 1983, realizacja 1983–1986,
• Kościół Ducha Świętego w Tychach, projekt 1978, realizacja 1978–1982,
• kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, Pawłowice,
• Kościół Bożego Miłosierdzia w Krakowie (os. Oficerskie), Kraków, projekt 1991, realizacja 1991–1994^[14],
• szkoła podstawowa wraz z zespołem sportowym, Katowice – Giszowiec, projekt 1990–1993, realizacja 1993–2002,
• Kościół pw. Jezusa Chrystusa Odkupiciela w Czechowicach-Dziedzicach, Czechowice-Dziedzice, projekt 1995, realizacja 1995–1998^[15],
• Kościół św. Franciszka z Asyżu i św. Klary w Tychach, projekt 2000, realizacja od 2000,
• neoromański kościół pw. św. Jana Pawła II w Pszczynie (w budowie),
• kościół neoromański pw. św. Ojca Pio w Tychach-Mąkołowcu (w budowie, projekt 2009)^[16],
• kaplica Matki Bożej Żółkiewskiej (2006 roku) kościół dominikanów na warszawskim Służewie^[17],
• kościół pw. św. Michała Archanioła we Lwowie (os. Sichów)^[18],
• ołtarz na Światowe Dni Młodzieży 2016, Kraków Błonia,
• dostosowanie prezbiterium do wymogów świątyni katedralnej w katedrze św. Mikołaja w Bielsku-Białej, realizacja 1998^[19],
• przebudowa banku spółdzielczego w Czechowicach-Dziedzicach w latach 1999–2003^[13],
• projekt kościoła Chrystusa Króla Wszechświata w Rawie Mazowieckiej^[20], osiedle Sójcze. Przekazany Annie Niemczyk Wojteckiej i Robertowi Wojteckiemu - odpowiedzialnym za przebieg realizacji obiektu^[21].
• Biuro rachunkowe w Czechowicach-Dziedzicach zwany Ratusz Orłowski^[22]

Przypisy

Bibliografia

• Biogram Stanisława Niemczyka. [dostęp 2019-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-14)].
• Czasopismo „Architektura & Biznes” nr 12 z 2002.