Sigma

Ten artykuł dotyczy litery alfabetu greckiego. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Sigma (stgr. σῖγμα, nwgr. σίγμα, pisana Σ, σ lub ς) – osiemnasta litera współczesnego alfabetu greckiego, przy czym „Σ” to majuskuła, „σ’ to minuskuła stosowana na początku lub w środku wyrazu, „ς” zaś na jego końcu. W dawnym greckim systemie liczbowym używano jej również do oznaczania liczby 200. Zwłaszcza w starych tekstach występują alternatywne formy „Ϲ, ϲ, Ͻ, ͻ”.

Użycie jako symbolu

Σ

  • Sumowanie np. i = 1 7 i {\displaystyle \sum _{i=1}^{7}i} oznacza 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 {\displaystyle 1+2+3+4+5+6+7} (sumowanie wartości wyrażenia dla każdego i [ 1 ; 7 ] Z {\displaystyle i\in [1;7]\cap \mathbb {Z} } )
  • Σ – hiperon

σ

  • Konduktywność
  • Odchylenie standardowe
  • Punkt kluczowy w teorii H-J
  • Najmniejsze σ-ciało zawierające dany zbiór
  • Przekrój czynny
  • W mechanice – Naprężenie
  • W chemii – typ wiązania – wiązanie czołowe σ, napięcie powierzchniowe
  • W biologii molekularnej – model replikacji kolistej cząsteczki DNA, składający się z następujących faz:
    • Nacięcie jednej z nici.
    • Dobudowywanie nukleotydów Do powstałego wolnego końca 3'. Wolny koniec 5' wraz z przesuwaniem się widełek replikacyjnych oddysocjowuje.
    • Widełki replikacyjne mogą obiec genom kilka razy. W tym przypadku oprócz kolistej cząsteczki powstaje również długa cząstka „konkatamer” zawierająca kilkakrotnie powtórzony genom.
    • Do cząstki z wolnym końcem 5' może być dosyntetyzowana nić komplementarna.
  • Funkcja σ
  • Sylaba

Model sigma (od kształtu σ, jaki przybiera cząstka w czasie replikacji) prowadzi do szybkiego powstania ogromnej ilości cząstek potomnych. Z tego względu nie występuje on dla genomów bakterii ani organelli komórkowych. W ten sposób replikują się niektóre wirusy, np. bakteriofagi: λ, ΦX174, MB.

Kodowanie

W Unicode litera jest zakodowana:

Znak Unicode Kod HTML Nazwa unikodowa Nazwa polska
Σ U+03A3 Σ lub Σ lub Σ GREEK CAPITAL LETTER SIGMA wielka litera grecka sigma
σ U+03C3 σ lub σ lub σ GREEK SMALL LETTER SIGMA mała litera grecka sigma
ς U+03C2 ς lub ς lub ς GREEK SMALL LETTER FINAL SIGMA mała litera grecka sigma końcowa

W LaTeX-u używa się znacznika:

Znak LaTeX
Σ {\displaystyle \Sigma } \Sigma
σ {\displaystyle \sigma } \sigma
ς {\displaystyle \varsigma } \varsigma

Zobacz też

Zobacz hasło sigma w Wikisłowniku
Zobacz multimedia związane z tematem: Sigma
  • p
  • d
  • e
Klasyczne litery greckie
  •  Αα alfa
  •  Ββ beta (wita)
  •  Γγ gamma (ghama)
  •  Δδ delta (dhelta)
  •  Εε epsilon
  •  Ζζ dzeta (zita)
  •  Ηη eta (ita)
  •  Θθ theta (thita)
  •  Ιι℩ jota
  •  Κκ kappa (kapa)
  •  Λλ lambda (lambdha)
  •  Μμ my (mi)
  •  Νν ny (ni)
  •  Ξξ ksi
  •  Οο omikron
  •  Ππ pi
  •  Ρρ rho (ro)
  •  Σσς sigma
  •  Ττ tau (taf)
  •  Υυ ipsylon
  •  Φφ phi (fi)
  •  Χχ chi
  •  Ψψ psi
  •  Ωω omega
Litery nieużywane współcześnie
  •  Ϝϝ(Ͷͷ) digamma
  •  Ϛϛ stigma
  •  Ͱͱ heta
  •  Ϗϗ kaj
  •  Ϻϻ san
  •  Ϙϙ(Ϟϟ) koppa
  •  Ͳͳ(Ϡϡ) sampi
Litery używane w innych językach
  •  Ϳϳ jot
  •  Ϸϸ szo

W nawiasach podano odmienną od tradycyjnej, współczesną wymowę w języku nowogreckim, według polskiej transkrypcji podręcznikowej.

Encyklopedia internetowa (litera grecka):
  • NE.se: sigma
  • Catalana: 0142450