Prawo rodzinne

Prawo rodzinne – wyspecjalizowany dział prawa cywilnego regulujący stosunki prawne w rodzinie (zarówno niemajątkowe i majątkowe), jej istnienie i funkcjonowanie, stosunki wewnątrz rodziny jak i z osobami trzecimi.

Rozwój historyczny prawa rodzinnego

Państwo zaczęło ingerować w stosunki rodzinne w XVIII wieku. Powstały na początku XIX wieku, obowiązujący w dużej części Europy (także na terenie Księstwa Warszawskiego) Kodeks Napoleona nie mówił o władzy rodzicielskiej, ale o ojcowskiej. Ojciec miał prawo karcenia domowego (ius castigandi). Od XIX wieku wprowadzono sankcje przeciw nadużywaniu karcenia dzieci. ABGB, a szerzej BGB umożliwiały dziecku prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej.

Obecny kształt prawa rodzinnego

W Polsce kwestie związane z prawem rodzinnym reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks cywilny i ustawy szczegółowe. Źródłem prawa rodzinnego w ustawodawstwie polskim jest Kodeks rodzinny i opiekuńczy, stanowiący niejako uzupełnienie przepisów Kodeksu cywilnego.

Własną regulację praw rodzinnych zawierał również ostatecznie nieprzyjęty Traktat konstytucyjny UE, gdzie w rozdziale II zawarte zostało prawo do założenia rodziny i zawarcia małżeństwa, zakaz dyskryminacji, różnorodność kulturową, religijną i językową, równouprawnienie kobiet i mężczyzn, prawa dziecka, ochrona życia rodzinnego i zawodowego i tym samym prawa te zostały w sposób znaczący rozwinięte, także z punktu widzenia teorii praw człowieka.

Podstawowe pojęcia

• adopcja
• władza rodzicielska
• kuratela
• obowiązek alimentacyjny
• opiekun
• prawo małżeńskie

Bibliografia

• Jerzy Strzebińczyk, Prawo rodzinne, Kantor Wydawniczy Zakamycze 2003, ISBN 83-7333-179-4

Linki zewnętrzne

• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2023 r. poz. 2809)