Powiat nowogródzki
| powiat | |
| Państwo |
|
|---|---|
| Województwo | nowogródzkie |
| Siedziba | |
| Powierzchnia | 2930 km² |
| Populacja (1931) • liczba ludności |
|
| • gęstość | 51 os./km² |
Położenie na mapie województwa | |
Powiat nowogródzki – powiat w województwie nowogródzkim II Rzeczypospolitej. Jego stolicą było miasto Nowogródek. W skład powiatu wchodziło 12 gmin i 1 miasto.
Rzeczpospolita Obojga Narodów, zabór rosyjski, współczesność
Wcześniej powiat województwa nowogródzkiego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Po III rozbiorze rozdzielony na kilka drobniejszych. W zaborze rosyjskim powiat nowogródzki (ujezd) wchodził kolejno w skład guberni: słonimskiej, litewskiej, grodzieńskiej i mińskiej[1]. Obecnie jego terytorium znajduje się na Białorusi.
Demografia
Według jednej ze współczesnych tez Alfonsa Krysińskiego i Wiktora Ormickiego, terytorium powiatu wchodziło w skład tzw. zwartego obszaru białoruskiego, to znaczy Białorusini stanowili na nim narodowość dominującą[2].
W grudniu 1919 roku powiat nowogródzki okręgu wileńskiego ZCZW zamieszkiwało 95 907 osób. Na jego terytorium znajdowało się 696 miejscowości, z których jedna miała 1–5 tys. mieszkańców i jedna powyżej 5 tys. mieszkańców. Był nią Nowogródek z 5096 mieszkańcami[3].
Oświata
W powiecie nowogródzkim okręgu wileńskiego ZCZW w roku szkolnym 1919/1920 działało 60 szkół powszechnych, 1 szkoła średnia i 5 kursów. Ogółem uczyło się w nich 3679 dzieci i pracowało 102 nauczycieli[4].
Podział administracyjny
Gminy
- Cyryn
- Horodeczna
- Horodyszcze[5]
- Jeremicze[6]
- Korelicze
- Koszelewo
- Lubcz
- Niechniewicze
- Poczapowo
- Rajce
- Szczorse
- Wsielub
- Dworzec[7]
- Zdzięcioł[7]
Miasta
Starostowie
- Józef Jellinek (1920-1927)[8][9][10]
Zobacz też
- podział administracyjny II RP
- województwo nowogródzkie (II Rzeczpospolita)
Przypisy
- ↑ Powiat nowogródzki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 258 .
- ↑ Marek Wierzbicki: Stosunki polsko-białoruskie przed wrześniem 1939. W: Marek Wierzbicki: Polacy i Białorusini w zaborze sowieckim. Stosunki polsko-białoruskie na ziemiach północno-wschodnich II RP pod okupacją sowiecką 1939–1941. Wyd. 2. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2007, s. 25–43, seria: Biblioteka historyczna Frondy. ISBN 978-83-88747-76-2.
- ↑ I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 25, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
- ↑ Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 242. ISBN 83-88973-60-6. (pol.).
- ↑ 22 stycznia 1926 r. wyłączona z powiatu nowogródzkiego i przyłączona do powiatu baranowickiego (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 43)
- ↑ 22 stycznia 1926 r. wyłączona z powiatu nowogródzkiego i przyłączona do powiatu stołpeckiego (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 43)
- ↑ a b Przyłączona 22 stycznia 1926 r. z powiatu słonimskiego (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 43)
- ↑ Ruch służbowy. W starostwach. „Dziennik Urzędowy Zarządu Terenów Przyfrontowych i Etapowych”, s. 6, Nr 1 z 20 października 1920.
- ↑ Ruch służbowy za czas od 1 do 30 września 1925 r.. „Dziennik Urzędowy Województwa Nowogródzkiego”, s. 2, Nr 9 z 30 września 1925.
- ↑ Kronika. Ruch służbowy. „Życie Nowogródzkie”, s. 7, Nr 23 z 15 października 1927.
Bibliografia
- Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 50, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
- Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 447. ISBN 83-88973-60-6.
Linki zewnętrzne
- Powiat nowogródzki (gubernia mińska). Mapa administracyjna.
- p
- d
- e
Powiat nowogródzki (do 1939)
- Siedziba powiatu – Nowogródek
| Przynależność wojewódzka |
|
|---|---|
| Miasta (1919–39) |
|
| Gminy wiejskie (1919–39) |
|
- p
- d
- e
Województwo nowogródzkie (II Rzeczpospolita)
- miasto wojewódzkie – Nowogródek
| Powiaty ziemskie |
|
|---|
