Pierwsza Republika Wschodniego Turkiestanu

Turecka Islamska Republika Wschodniego Turkiestanu
شەرقىي تۈركىستان تۈرك ئىسلام جۇمھۇرىيىتى
Sherqiy Türkistan Turk-Islam Jumhuriyiti
1933–1934
Godło Flaga
Godło Flaga
Ustrój polityczny

republika islamska

Stolica

Kaszgar

Data powstania

1933

Data likwidacji

1934

Prezydent

Khoja Nijaz

Premier

Sabit Damolla

Religia dominująca

Islam sunnicki

Mapa opisywanego kraju
brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons

Islamska Republika Wschodniego Turkiestanu[1] (często określana jako Pierwsza Republika Wschodniego Turkiestanu[2][3][4][5], także jako Turecka Islamska Republika Wschodniego Turkiestanu[6] lub po prostu Republika Wschodniego Turkiestanu[7]) – krótkotrwała separatystyczna republika islamska istniejąca w latach 1933–1934 w Azji Środkowej.

Została założona 12 listopada 1933 r. Jej centrum było miasto Kaszgar na terenie dzisiejszego regionu Sinciang. Państwo to było tworem ruchu niepodległościowego zamieszkującej tam ludności ujgurskiej i sprzymierzonych z nimi lokalnych grup ludności tureckiej[2][3][4][5].

Wraz ze splądrowaniem Kaszgaru w 1934 roku przez watażków Hui nominalnie sprzymierzonych z rządem Kuomintangu, Pierwsza Republika została zniszczona. Jej przykład posłużył jednak w pewnym stopniu jako inspiracja do utworzenia dekadę później Drugiej Republiki Turkiestanu Wschodniego (1944–1949) i nadal wpływa na poparcie nacjonalistów ujgurskich dla utworzenia niepodległego Turkiestanu Wschodniego[2][3][4][5].

Przypisy

  1. Lud [online], 2006, s. 225 [dostęp 2022-09-13]  (pol.).
  2. a b c MichaelM. Dillon MichaelM., Xinjiang and the Expansion of Chinese Communist Power: Kashgar in the Early Twentieth Century, Routledge, 1 sierpnia 2014, s. 90-91, ISBN 978-1-317-64721-8 [dostęp 2022-09-12]  (ang.).
  3. a b c EnzeE. Han EnzeE., Contestation and Adaptation: The Politics of National Identity in China, OUP USA, 19 września 2013, s. 42, ISBN 978-0-19-993629-8 [dostęp 2022-09-12]  (ang.).
  4. a b c TimothyT. Grose TimothyT., Negotiating Inseparability in China: The Xinjiang Class and the Dynamics of Uyghur Identity, Hong Kong University Press, 16 września 2019, s. 10, ISBN 978-988-8528-09-7 [dostęp 2022-09-12]  (ang.).
  5. a b c AttilaA. Kovács AttilaA., KatarínaK. Šomodiová KatarínaK., Contested Minorities of the Middle East and Asia, Cambridge Scholars Publishing, 18 stycznia 2019, s. 74, ISBN 978-1-5275-2631-0 [dostęp 2022-09-12]  (ang.).
  6. JoannaJ. Wardęga JoannaJ., Chiński nacjonalizm: Rekonstruowanie narodu w Chińskiej Republice Ludowej, Wydawnictwo UJ, 27 października 2014, s. 206, ISBN 978-83-233-9112-8 [dostęp 2022-09-13]  (pol.).
  7. MichałM. Romańczuk MichałM., Separatyzm islamski w regionie autonomicznym Sinciang-Ujgur, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” (2), 2018, s. 143–160, ISSN 1733-2680 [dostęp 2022-09-13]  (pol.).