Pałac pamięci

Ten artykuł od 2015-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Pałac pamięci (metoda loci, rzymski pokój, system miejsc, ang. memory palace) – zaawansowany system mnemoniczny, polegający na kojarzeniu obrazów z miejscami w znanym, rzeczywistym lub wyimaginowanym otoczeniu. Korzystając z wyobraźni, można umieścić jakiś mocny wizualnie symbol informacji, którą chcemy zapamiętać, w znanym nam miejscu^[1].

Historia

Pierwsze wzmianki o praktycznym wykorzystaniu mnemotechniki pochodzą z dzieła Cycerona De oratore. Grecki liryk Symonides z Keos opuszcza ucztę, po czym budynek, w którym się odbywała, ulega zniszczeniu, masakrując ciała biesiadników. Symonides korzystając z mnemotechniki zapamiętał miejsca, w których siedzieli poszczególni biesiadnicy i na tej podstawie zostali oni rozpoznani^[2]. Sama mnemotechnika, z której korzystał, opisana została około 85 r. p.n.e. przez anonimowego autora w dziele Ad Herenium^[3].

Specjalną odmianę techniki stosował żyjący w latach 106–43 p.n.e. Metrodorus ze Scepsis, dzieląc Zodiak na 36 sektorów o dziesięciu stopniach każdy.

W średniowieczu, począwszy od XII wieku przez czterysta lat, w Salerno koło Neapolu w słynnej szkole medyków, wykorzystywano mnemotechnikę do zapamiętania 2500 przepisów leczniczych zawartych w wykazie Reguła zdrowia.

W średniowieczu systemem tym interesował się także św. Tomasz z Akwinu, propagując jego stosowanie w ramach swych reguł nabożnego życia i etyki. Jezuici wykorzystywali mnemotechnikę w szerokim zakresie, o czym świadczy Traktat o mnemonice spisany w XVI wieku przez przebywającego w Chinach włoskiego jezuitę Mattea Ricciego^[4]. Giordano Bruno wyniósł system do rangi magicznego narzędzia związanego z astrologią, tworząc wyimaginowane koła pamięci, mające odzwierciedlać w jego mniemaniu kręgi niebios. Z indywidualnie opracowanych odmian mnemotechniki korzystali też Albert Wielki czy Ramon Lull.

W Anglii systemu nauczano w wielu szkołach aż do roku 1584, gdy purytańscy reformatorzy zrównali go z czynem bezbożnym.

Obecność w popkulturze

• Patrick Jane w serialu The Mentalist wspomina o swoim pałacu pamięci, który pomaga mu liczyć karty w kasynie.
• Thomas Harris w powieści Hannibal pokazuje dosadny przykład wykorzystania mnemotechniki przez tytułowego bohatera do odtworzenia adresu Clarice Starling^[5].
• Główny bohater serialu kryminalnego Sherlock wielokrotnie korzysta z pałacu pamięci by szukać informacji pomocnych w rozwiązywaniu zagadek oraz zbrodni. Dzięki tej mnemotechnice ma również doskonałą orientację po ulicach Londynu czy liniach podziemnego metra, odtwarzając w głowie mapy tych miejsc.
• W powieści Perfekcyjna niedoskonałość Jacka Dukaja główny bohater, Adam Zamoyski, częściowo odzyskuje utracone wspomnienia poprzez wędrówki w zachowanym w umyśle Pałacu Pamięci.

Zobacz też

Zobacz publikację Pałac pamięci w Wikibooks

Zobacz publikację Mózg jak komputer w Wikibooks

• mnemotechniki
• Główny System Pamięciowy

Przypisy

Bibliografia

• Frances A. Yates: The Art of Memory. Routledge, 1996. ISBN 0-415-22046-7.
• Geoffrey A. Dudley: Jak podwoić skuteczność uczenia się. Warszawa: Medium, 1994, s. 144-175. ISBN 83-85312-68-4.