Nawigacja zliczeniowa

Nawigacja zliczeniowa – ustalanie pozycji statku lub samolotu uzyskiwane poprzez obliczenie przebytej drogi od ostatniej pozycji obserwowanej. Obliczenia dokonuje się ustalając pozycję jednostki wodnej na podstawie kursu i szybkości (według liczby obrotów śruby lub wskazań logu). W przypadku samolotu obliczenia są dokonywane za pomocą całkowania przyspieszeń lub prędkości lotu.

Na dokładność wyznaczenia pozycji zliczonej wpływają czynniki hydro-meteorologiczne, takie jak oddziaływanie wiatru (dryf) oraz prądu (znos). Dokładność pozycji zliczonej w niesprzyjających warunkach jest mała, a błąd określania pozycji tą metodą wynika głównie z tego, że czynniki typu dryf czy znos są trudne do precyzyjnego określenia i mogą ulegać częstym zmianom co do prędkości lub kierunku. Cechą charakterystyczną nawigacji zliczeniowej jest narastanie błędu w miarę upływu czas rejsu lub lotu. Ze względu na niewielką dokładność nawigacji zliczeniowej używa się jej obecnie sporadycznie tylko do celów orientacyjnych.

Nawigacja zliczeniowa była powszechnie stosowana w czasach, kiedy nie było radionawigacji czy systemu nawigacji satelitarnej GPS, a pomiar pozycji obserwowanej astronomicznej lub terrestrycznej był niemożliwy. Używano jej też podczas korzystania z nieistniejącego już systemu nawigacji satelitarnej Transit, który dawał pozycję obserwowaną w odstępach od kilkudziesięciu minut do kilku godzin. Nowsze odbiorniki tego systemu same prowadziły nawigację zliczeniową na podstawie danych z żyrokompasu i logu.

Bibliografia

  • Lesław Furmaga, Józef Wójcicki: Mały słownik morski. Gdynia: Mitel International Ltd, 2009. ISBN 83-85413-73-1. OCLC 834063423.
  • Bohdan Sawicki, Waldemar Pudło: Osprzęt i radioelektronika. T. 2. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990, s. 116-117, seria: Ilustrowany leksykon lotniczy. ISBN 83-206-0913-5. OCLC 751484948.
  • Franciszek Wróbel: Vademecum Nawigatora. Gdynia: Trademar, 2009. ISBN 83-915444-3-5. OCLC 749747412.
Kontrola autorytatywna (nawigacja):
  • LCCN: sh85036039
  • BnF: 12040870n
  • BNCF: 46207
  • J9U: 987007543233105171
  • Britannica: technology/dead-reckoning-navigation, technology/dead-reckoning-position
  • DSDE: deadreckoning