Muzeum Narodowe w Lublinie
Zamek w Lublinie, siedziba muzeum | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Miejscowość | Lublin | ||
Adres | ul. Zamkowa 9 | ||
Data założenia | 1906 | ||
Dyrektor | dr Katarzyna Mieczkowska[1] | ||
Położenie na mapie Lublina | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa lubelskiego | |||
51°14′24″N 22°34′12″E/51,240000 22,570000 | |||
| |||
Strona internetowa |
Muzeum Narodowe w Lublinie (MNwL), do 2020 Muzeum Lubelskie w Lublinie – muzeum w Lublinie, należy do najstarszych i największych muzeów we wschodniej Polsce. Ma cztery oddziały na terenie Lublina i tyleż zamiejscowych. Główna siedziba muzeum i większość jego oddziałów to wysokiej klasy zabytki.
Historia Muzeum
Początki ruchu muzealnego w Lublinie sięgają początku XX w. i są związane z działalnością Hieronima Łopacińskiego, który jako jeden z pierwszych dostrzegł konieczność ochrony „starożytności”. To dzięki niemu w 1901 r. zorganizowane zostały dwie wystawy muzealne poświęcone przedmiotom sztuki i starożytności oraz dział etnograficzny wystawy rolniczo-przemysłowej. Po wystawach zbiory przejęło Lubelskie Towarzystwo Rolnicze jako zaczątek przyszłego muzeum. 12 grudnia 1906 roku nastąpiło uroczyste otwarcie muzeum w gmachu podominikańskim. Wkrótce dołączono zbiory Towarzystwa Higienicznego, pochodzące z wystawy zorganizowanej w 1908 roku. W roku 1911 całością zgromadzonych eksponatów zaopiekowała się Sekcja Muzealna Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.
W 1914 z inicjatywy Szymona Piotrowskiego, dyrektora miejscowego oddziału Banku Handlowego, założono towarzystwo Muzeum Lubelskie. To dzięki niemu zakupiono posesję z budynkami pijarskimi przy ulicy Namiestnikowskiej 4 (obecnie Narutowicza 4), które po remoncie stały się na 40 lat siedzibą Muzeum Lubelskiego. Muzeum przejęło zbiory Towarzystw: Rolniczego, Higienicznego, Krajoznawczego i Biblioteki im. H. Łopacińskiego. Liczba eksponatów powiększała się drogą darów i zakupów. W roku 1921 przejęto część zbiorów Muzeum Nałęczowskiego. 18 lutego 1923 roku odbyła się uroczystość otwarcia Muzeum w gmachu własnym. Kustoszem został malarz Marian Trzebiński. Przed wrześniem 1939 roku zbiory Muzeum liczyły ok. 14 000 eksponatów, nie tylko o charakterze regionalnym.
Druga wojna światowa przyniosła straty budynkom i zbiorom muzealnym. W wyniku prowadzonej polityki okupanta duża część zbiorów zaginęła, uległa zniszczeniu i rozproszeniu. Działalność Muzeum została wznowiona w sierpniu 1944 roku, po wyzwoleniu Lublina spod okupacji hitlerowskiej. Zinwentaryzowane po wojnie zbiory liczyły zaledwie ok. 3 000 eksponatów. W 1950 roku Muzeum upaństwowiono i przemianowano na okręgowe.
Od 1957 roku Muzeum przeprowadziło się do Zamku Lubelskiego. W roku 1987 powróciło do dawnej nazwy – Muzeum Lubelskie. W dalszym ciągu jest muzeum wielodziałowym. Zbiory liczą obecnie ok. 157 000 eksponatów. Oglądać je można na tematycznych wystawach. W siedzibie głównej na Zamku Lubelskim są to: ekspozycja archeologiczna, wystawa monet i medali. W 1999 roku Muzeum wpisane zostało do Państwowego Rejestru Muzeów.
Status Muzeum Narodowego
Do 15 maja 2020 muzeum funkcjonowało pod starą nazwą – Muzeum Lubelskie. 15 maja 2020 zarządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego Muzeum Lubelskie zostało podniesione do rangi Muzeum Narodowego i tym samym zmieniło nazwę na – Muzeum Narodowe w Lublinie. Instytucja jest wspólnie prowadzona przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Województwo lubelskie i wpisana do rejestru instytucji kultury MKiDN. Docelowo Muzeum Narodowe w Lublinie będzie państwową instytucją kultury, dla której jedynym organizatorem pozostanie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Zamek w Lublinie
W 1957 roku Muzeum przeprowadziło się do części pomieszczeń Zamku w Lublinie, którego jedynym gospodarzem stało się w 1974 roku. Oglądać tu można wiele stałych wystaw tematycznych. Są to: ekspozycja archeologiczna, wystawa monet i medali od X do XX w., sztuka ludowa regionu lubelskiego, galeria polskiego malarstwa od XVII do XX w. (m.in. „Unia Lubelska” Jana Matejki), a także malarstwa obcego od XVII do XIX w. (m.in. „Piłat umywający ręce” Hendricka ter Brugghena).
Na wystawie uzbrojenia prezentowane są militaria w przekroju czasowym od średniowiecza do II wojny światowej, a w galerii sztuki zdobniczej są eksponowane wyroby ze srebra, ceramika, zegary, meble oraz tkaniny. Na Zamku znajduje się też Kaplica Trójcy Świętej fundacji króla Władysława Jagiełły z bezcennymi malowidłami bizantyńsko-ruskimi z 1418 r.
Wybrane dzieła ze zbiorów muzeum
- Jan Matejko Przyjęcie Żydów
- Jan Matejko Unia Lubelska
- Hendrick ter Brugghen Piłat umywający ręce
- Bona Sforza
- Stefan Batory
- Adam Malinowski Zamek w Ostrogu
- Apoloniusz Kędzierski Struga
- Józef Chełmoński Droga w lesie
- Olga Boznańska Portret Miki Lisowskiej
- Juliusz Kossak Amazonka
- Henryk Weyssenhoff Łoś na trzęsawisku
- Władysław Podkowiński Jezioro w parku
Dyrektorzy
- Wiktor Ziółkowski[2](1944–1948)
- Janusz Powidzki (1948–1950)
- mgr Irena Iskrzycka (1951–1968)
- mgr Zygmunt Ślusarski[3](1968–1976)
- mgr Alfred Gauda (1977–1992)
- mgr Zygmunt Nasalski (1992–2014)
- dr Katarzyna Mieczkowska (od 2014)
Oddziały
Oddziały miejscowe
- Muzeum Historii Miasta Lublina
- Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem”
- Muzeum Literackie im. J. Czechowicza
- Dworek Wincentego Pola
- Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej (w trakcie powstawania; otwarcie jest planowane na 2026 rok)[4][5].
Oddziały zamiejscowe
- Muzeum Regionalne w Kraśniku
- Muzeum 24 Pułku Ułanów w Kraśniku
- Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie
- Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie
Przypisy
- ↑ Katarzyna Mieczkowska-Czerniak będzie szefową Muzeum Lubelskiego. kurierlubelski.pl. [dostęp 2015-02-03].
- ↑ Wiktor Ziółkowski (1893–1978) - Leksykon - Teatr NN [online], teatrnn.pl [dostęp 2020-12-22] (pol.).
- ↑ http://bazhum.muzhp.pl/media/files/Rocznik_Lubelski/Rocznik_Lubelski-r1976-t19/Rocznik_Lubelski-r1976-t19-s193/Rocznik_Lubelski-r1976-t19-s193.pdf
- ↑ Sławomir Skomra: Muzeum Kresów w Lublinie. Poznaliśmy kolejne szczegóły dotyczące jego działalności. Kurier Lubelski, 2019-06-28. [dostęp 2020-10-06].
- ↑ Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczpospolitej szykuje się na wielki remont [online] [dostęp 2024-01-11] (pol.).
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Strona internetowa muzeum
- p
- d
- e
Muzeum Narodowe i oddziały miejscowe | |
---|---|
Pozostałe muzea |