Maskulinizacja

Ten artykuł dotyczy pojęcia medycznego. Zobacz też: pojęcie z zakresu demografii – wskaźnik maskulinizacji.

Ten artykuł należy dopracować: od 2019-12 → rozbudować/poprawić wprowadzenie (lead), od 2019-12 → dodać wiarygodne źródła medyczne w postaci przypisów (informacje medyczne muszą być poparte dowodami naukowymi), od 2019-12 → poszerzyć o istotne informacje. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Maskulinizacja, wirylizacja – rozwój cech fizycznych typowych dla dorosłych mężczyzn u kobiet lub młodych chłopców^[1]. Większość zmian wirylizacyjnych jest powodowana przez androgeny. Termin „wirylizacja” jest stosowany w trzech kontekstach: prenatalne zróżnicowanie płciowe, zmiany poporodowe w okresie dojrzewania mężczyzn oraz nadmierne oddziaływanie androgenów u kobiet^{[potrzebny przypis]}.

Najczęściej oznacza występowanie u kobiety cech somatycznych męskich (zmiana sylwetki ciała, nadmierne owłosienie, czyli hirsutyzm, obniżenie skali głosu), a także zmian zewnętrznych narządów płciowych (np. przerost łechtaczki) w wyniku zaburzenia hormonalnego – nadmiaru hormonów androgennych^[2][3].

Odpowiednikiem maskulinizacji w przypadku mężczyzn jest feminizacja.

U kobiet

Przyczyny

Zaburzenie może mieć charakter endo- lub egzogeniczny (będąc wynikiem np. przyjmowania sterydów anabolicznych, np. testosteronu).

Może pojawić się w przypadku:

• raka kory nadnerczy i tzw. guzach wirylizujących
• nieprawidłowej produkcji hormonów w zespole nadnerczowo-płciowym
• w przypadku stosowania hormonów męskich u kobiet (testosteron) lub leków o podobnym działaniu (np. danazol)
• zespołu policystycznych jajników^[4]

Maskulinizacja występuje czasami u kobiet-sportowców jako jeden z objawów stosowania dopingu wydolnościowego.

Objawy

• męskie owłosienie twarzy, tułowia i części płciowych
• przerost łechtaczki
• atletyczna budowa ciała
• sutki w zaniku
• silny rozwój mięśni szkieletowych
• zwiększony poziom 17-ketosterydów w moczu
• wysunięcie jabłka Adama u kobiet, krtani i tarczycy
• mikropigmentacja patologiczna sutka, otoczki, brodawki (przed wiekiem dojrzewania) chłopcy i dziewczęta takie same, niedorozwinięte, strzępkowe, wklęsłe, boczne (u mężczyzn)^[3]

Przypisy