Krajanów
wieś | |||
Kościół św. Jerzego w Krajanowie | |||
Państwo |
| ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | Nowa Ruda | ||
Liczba ludności (III 2011) | 120[2] | ||
Strefa numeracyjna | 74 | ||
Kod pocztowy | 57-400[3] | ||
Tablice rejestracyjne | DKL | ||
SIMC | 0854297 | ||
Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowa Ruda ![]() | |||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ![]() | |||
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego ![]() | |||
![]() | |||
|
Krajanów (niem. Krainsdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Nowa Ruda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Położenie geograficzne
Krajanów leży w północnej części Wzgórz Włodzickich, na pograniczu z Górami Suchymi w Sudetach Środkowych, w górnym biegu Marcowskiego Potoku[4].
Integralne części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0854305 | Bytkowice | przysiółek |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Olga_Tokarczuk_Krajanow.jpg/220px-Olga_Tokarczuk_Krajanow.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Zbigniew_Kruszynski1.jpg/220px-Zbigniew_Kruszynski1.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Jacek_Dehnel3.jpg/220px-Jacek_Dehnel3.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Jacek_Dehnel1.jpg/220px-Jacek_Dehnel1.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Ireneusz_Grin2.jpg/220px-Ireneusz_Grin2.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Literackie_Wedrowki.jpg/220px-Literackie_Wedrowki.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/KrajanowPomnikOfiarWojnyFrancusko-Pruskiej.jpg/220px-KrajanowPomnikOfiarWojnyFrancusko-Pruskiej.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/KrajanowPomnikOfiarWojnyFrancusko-pruskiej3.jpg/220px-KrajanowPomnikOfiarWojnyFrancusko-pruskiej3.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/KrajanowPomnikOfiarWojnyFrancusko-pruskiej1.jpg/220px-KrajanowPomnikOfiarWojnyFrancusko-pruskiej1.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/KrajanowPomnikOfiarGorniczych.jpg/220px-KrajanowPomnikOfiarGorniczych.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Krajanow.RuinyBaszty.jpg/220px-Krajanow.RuinyBaszty.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Krajanow.RuinyBaszty1.jpg/220px-Krajanow.RuinyBaszty1.jpg)
Historia
Pierwsza wzmianka o Krajanowie pochodzi z 1353 roku, w 1423 roku było tu wolne sędziostwo[4]. W 1631 roku Krajanów opisano jako dużą osadę z kościołem, w 1748 roku w miejscowości był młyn wodny, 97 gospodarstw i 21 rzemieślników[4]. W 1840 roku były 102 budynki, w tym: kościół, szkoła katolicka, dwa folwarki i młyn wodny, we wsi nadal istniało wolne sędziostwo[4]. Działało też 57 warsztatów bawełnianych i 20 lnianych, a więc większość mieszkańców trudniła się tkactwem[4]. W 1870 roku był w Krajanowie dwór i karczma, od połowy XIX wieku miejscowość zaczęła się wyludniać[4]. Po 1945 roku wieś została zasiedlona grupą górali podhalańskich, którzy początkowo kultywowali swoje tradycje i folklor[4]. Z czasem tradycje te jednak zanikły, a miejscowość stopniowo wyludniała się[4].
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[7]:
- Kościół św. Jerzego w Krajanowie, filialny z XVII w., należący do parafii św. Mikołaja w Świerkach,
- park powstały po 1830 roku.
Inne zabytki:
- przykościelny cmentarz ze starymi nagrobkami,
- dwór (nieistniejący), pozostały ruiny kamiennej baszty, ogrodzenia, budynek gospodarczy – dawna stajnia pałacowa, obecnie dom nr 39[8].
Kultura
W ramach II Festiwalu Góry Literatury 16.07.2016 r. został otwarty szlak pod nazwą Literackie wędrówki z domu dziennego do domu nocnego i odbyły się spotkania z pisarzami: Zbigniewem Kruszyńskim, z którym rozmawiała Justyna Czechowska, z Jackiem Dehnelem prowadzone przez Karola Maliszewskiego oraz z Piotrem Tarczyńskim i J. Dehnelem, współautorami książki Tajemnica domu Helclów, z którymi dyskutował Ireneusz Grin[9].
Osoby związane z Krajanowem
W miejscowości okresowo mieszka Olga Tokarczuk, pisarka, laureatka Literackiej Nagrody Nobla za 2018 r.
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61100
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 528 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c d e f g h Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów. T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: I-Bis, 1994, s. 209–213. ISBN 83-85773-12-6.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 78. [dostęp 2012-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Krajanów.
- ↑ Magda Piekarska: Modzelewski, Sosnowski, Dehnel... Rusza festiwal „Góry literatury”. wroclaw.wyborcza.pl, 13 lipca 2016. [dostęp 2016-07-22].
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: Wyd: I-Bis 1995, ISBN 83-85773-12-6.
- p
- d
- e
- Siedziba gminy: Nowa Ruda
Wsie |
|
---|---|
Osady | |
Osada leśna |
|
Części wsi |
|
Osady wsi |
|
Osady leśne wsi |
|
Przysiółki wsi |
|