Gruszowiec

Gruszowiec
wieś
Ilustracja
Widok ogólny wsi (z Łopienia)
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

limanowski

Gmina

Dobra

Liczba ludności (2022)

460[2]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

34-642[3]

Tablice rejestracyjne

KLI

SIMC

0423700

Położenie na mapie gminy Dobra
Mapa konturowa gminy Dobra, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gruszowiec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Gruszowiec”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gruszowiec”
Położenie na mapie powiatu limanowskiego
Mapa konturowa powiatu limanowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Gruszowiec”
Ziemia49°42′11″N 20°11′53″E/49,703056 20,198056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Gruszowiec – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Dobra.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Integralne części miejscowości: Do Broga, Do Galasa, Do Jakubca, Do Kaszy, Do Kuźli, Do Łukaszki, Do Miśkowca, Do Myszy, Do Płoszczycy, Do Porucznika, Do Sabury, Do Szerszenia, Do Żołądka, Na Granice[4].

Położenie

Gruszowiec znajduje się w Beskidzie Wyspowym. Zabudowania i pola tej miejscowości zajmują rejon przełęczy Gruszowiec i dolne stoki dwóch wybitnych wzniesień Beskidu Wyspowego: Ćwilina i Śnieżnicy. Przez Gruszowiec przebiega droga krajowa nr 28 z Nowego Sącza do Lubnia[5]. Ciągnie się ona przez wieś przez ok 2,5 km. Miejscowość położona jest na wysokości około 550–685 m n.p.m. Od wschodu graniczy z Dobrą, od zachodu z Kasiną Wielką[6].

Zarys historii

W 1595 roku wieś położona w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego była własnością kasztelana małogoskiego Sebastiana Lubomirskiego[7].

Przed I wojną światową Aniela Zdanowska założyła we wsi koło gospodyń wiejskich[8].

4 września 1939 niemiecki oddział specjalny pod dowództwem SS-sturmbannführera A. Hasselberga zamordował 14 osób i spalił 9 zabudowań gospodarczych[9].

W latach okupacji niemieckiej w Polsce, oddziały SS i Gestapo dokonały pacyfikacji wsi. 1 listopada 1944 w odwecie za zbrojną akcję partyzantów, przeprowadzoną w okolicy wsi Porąbka, spędzono do jednego z domów 33[10][11] osoby a następnie spalono je żywcem. Wśród pomordowanych znajdowały się kobiety i dzieci, niektóre z nich miały poniżej 3 lat[10]. W 1968 na skraju wsi wzniesiono pamiątkowy obelisk dla upamiętnienia ofiar.

Pomnik ofiar faszyzmu

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39648
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 347 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
  4. Rejestr TERYT
  5. Beskid Wyspowy 1:50 000. Mapa turystyczna. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-86-4.
  6. Geoportal.gov.pl [online], geoportal.gov.pl [dostęp 2020-02-25]  (pol.).
  7. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 108.
  8. Cmentarz w Miechowie :: miechowski_kuferek [online], miechowski_kuferek.manifo.com [dostęp 2021-05-13] .
  9. Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939–1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 237
  10. a b Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa, lata wojny 1939–1945. Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, 1966, s. 193.
  11. Portal Gminy Dobra. Historia Gruszowca. [dostęp 2007-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-30)].

Linki zewnętrzne

  • Gruszowiec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 878 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Dobra
Wsie
Integralne
części wsi
  • Antoniów
  • Biedówka
  • Bocony
  • Bolsęgi
  • Brzegi
  • Bulaki
  • Butorówka
  • Chomy
  • Cyrla
  • Czechy
  • Czernki (Jurków)
  • Czernki (Wilczyce)
  • Do Białonia
  • Do Biernata
  • Do Broga
  • Do Chochoła
  • Do Cygali
  • Do Ćwiecia
  • Do Drożdża
  • Do Flisara
  • Do Galasa
  • Do Gorli
  • Do Jakubca
  • Do Jani
  • Do Judki
  • Do Judy
  • Do Kaima
  • Do Kaszy
  • Do Kiwaja
  • Do Kurka
  • Do Kutry
  • Do Kuźli
  • Do Lacha pod Fabryką
  • Do Lacha pod Kościołem
  • Do Lacha pod Krzyżową
  • Do Liszki
  • Do Łukaszki
  • Do Maludego
  • Do Masłonia
  • Do Miśkowca
  • Do Myszy
  • Do Nawieśniaka
  • Do Noworolnika
  • Do Ogryzka
  • Do Olejarza
  • Do Palacza
  • Do Pali
  • Do Palki
  • Do Palkija
  • Do Pawlaka
  • Do Piechówki
  • Do Plaskonia
  • Do Plenia
  • Do Płoszczycy
  • Do Porucznika
  • Do Przybytka
  • Do Rakoczego
  • Do Rybki
  • Do Sabury
  • Do Sarysza
  • Do Sendyka
  • Do Szerszenia
  • Do Świdra
  • Do Wątora
  • Do Żołądka
  • Dolna Przenosza
  • Dół
  • Drągówka
  • Drzyzgi
  • Dudziki
  • Dział
  • Działy
  • Folwark (Jurków)
  • Folwark (Porąbka)
  • Fudaleje
  • Gąsiory
  • Gdowicze
  • Glińce
  • Góry (Skrzydlna)
  • Góry (Wola Skrzydlańska)
  • Gronie
  • Janiki
  • Jany
  • Jarosze
  • Jaz
  • Jopły
  • Judy
  • Kaczory
  • Kalety
  • Klimkówka (Dobra)
  • Klimkówka (Przenosza)
  • Kliny
  • Kołodzieje
  • Kosmale
  • Kowalówka
  • Kozy
  • Krawce (Chyszówki)
  • Krawce (Jurków)
  • Krawce (Wilczyce)
  • Kretówki
  • Króle
  • Krzaki
  • Krzenowiska
  • Krzysztofy
  • Kuchty
  • Kuligi
  • Lachy
  • Lęckosiówka
  • Łagodówka
  • Ługowina
  • Łysarzówka
  • Maćkowce
  • Matacze
  • Michałki
  • Miłki
  • Miśki
  • Mocarze
  • Moczarniki
  • Mordele
  • Morgi
  • Mrózki
  • Mysze
  • Na Dziale
  • Na Granice
  • Na Potoku
  • Na Wesołą
  • Oszczędy
  • Pająkówka
  • Palenica
  • Palkije
  • Parużniki
  • Pietrzki
  • Piwkówka
  • Plebańskie
  • Pod Działem
  • Pod Góry
  • Pod Groń
  • Pod Kuchtą
  • Podedwór
  • Podlas
  • Podlesie
  • Podwale
  • Polana
  • Potaśnia
  • Potok
  • Potoki (Półrzeczki)
  • Potoki (Wola Skrzydlańska)
  • Pólki
  • Pólkówka
  • Przylasek
  • Rola (Dobra)
  • Rola (Porąbka)
  • Rola (Półrzeczki)
  • Rubisie
  • Rynek (Dobra)
  • Rynek (Skrzydlna)
  • Rzepki
  • Sakta
  • Sermakówka
  • Siciarze
  • Słuchanki
  • Słuchany (Chyszówki)
  • Słuchany (Jurków)
  • Smolenie
  • Sroki
  • Stefany
  • Stóse
  • Stysiówka
  • Szerszenie
  • Szlagi
  • Szlagówka
  • Ślimaki
  • Śliwówka
  • Świstaki
  • Tokarzówka
  • Tomery
  • Tracze
  • Trzopki (Chyszówki)
  • Trzopki (Jurków)
  • Turki
  • U Czarnego
  • U Polowego
  • Urbasie
  • Walczaki
  • Węgrzyny
  • Więcygóra
  • Wielka Droga
  • Wilki
  • Wilkówka
  • Wisielnice
  • Wojtówka
  • Wróblówka
  • Wyrwichy
  • Za Działem
  • Za Górką
  • Za Ulicą
  • Zadziele
  • Zagroda
  • Zakopiec
  • Zalasek
  • Zaświercze
  • Zawady
  • Żaki
Inne