Gorczycznik pospolity
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | kapustowce | ||
Rodzina | kapustowate | ||
Rodzaj | gorczycznik | ||
Gatunek | gorczycznik pospolity | ||
Nazwa systematyczna | |||
Barbarea vulgaris W. T. Aiton Hortus kew. ed. 2, 4:109. 1812 | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
najmniejszej troski | |||
| |||
|
Gorczycznik pospolity, rzeżucha zimowa[4], ziele św. Barbary, „barbarka” (Barbarea vulgaris) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych. Występuje w stanie dzikim w Europie, dużej części Azji (Azja Zachodnia, Syberia, Mongolia, Chiny, Azja Środkowa, Nepal, Pakistan)[5]. Rozprzestrzenia się także poza tymi obszarami, np. w Afryce Północnej (Algieria, Tunezja) i gdzieniegdzie w innych rejonach[5]. W Polsce jest pospolity.
Morfologia
- Łodyga
- Wysokość 20–80 cm[6].
- Liście
- Górne liście siedzące, głęboko ząbkowane lub wycięte, jajowate. Dolne liście ogonkowe, z pięcioma – dziewięcioma parami wydłużonych, łukowato powycinanych, ząbkowanych łatek bocznych i małą łatką szczytową, u nasady często sercowatą.
- Kwiaty
- Złotożółte, o 5–7 mm długich płatkach korony, dwa razy dłuższych od kielicha. tworzą gęste grona bez przysadek.
Biologia i ekologia
Roślina dwuletnia. Kwitnie od maja do czerwca[6]. Siedlisko: przydroża, groble, nasypy, wysypiska, pola, żywopłoty. Chętnie na ławicach piaskowych i żwirowych brzegach rzek. Liczba chromosomów 2n = 16[7].
Zastosowanie
- Sztuka kulinarna: jadalne liście jako dzika sałata.
Synonimy
Posiada wiele nazw łacińskich (synonimów)[5]:
- Barbarea arcuata (Opiz ex J. Presl & C. Presl) Rchb.
- Barbarea vulgaris var. arcuata (Opiz ex J. Presl & C. Presl) Fr.
- Barbarea vulgaris var. brachycarpa Rouy & Foucaud
- Barbarea vulgaris var. longisiliquosa Carion
- Barbarea vulgaris var. sylvestris Fr.
- Campe barbarea (L.) W. Wight ex Piper
- Erysimum arcuatum Opiz ex J. Presl & C. Presl
- Erysimum barbarea L.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
- ↑ Barbarea vulgaris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Słownik języka polskiego: G-L. eBook. [dostęp 2012-02-04].
- ↑ a b c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-15].
- ↑ a b F. Činčura, V. Feráková, J. Májovský, L. Šomšak, J. Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990, s. 106. ISBN 83-09-01473-2.
- ↑ Barbarea vulgaris na Flora of China [dostęp 2014-01-26].
- Britannica: plant/common-winter-cress
- SNL: vinterkarse
- BioLib: 39064
- EoL: 584058
- EUNIS: 164291
- Flora of China: 200009242
- Flora of North America: 200009242
- FloraWeb: 804
- GBIF: 5708780
- identyfikator iNaturalist: 56126
- IPNI: 278915-1
- ITIS: 22741
- NCBI: 50459
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2669712
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:29455-2
- Tela Botanica: 9177
- identyfikator Tropicos: 4102250
- USDA PLANTS: BAVU