Franciszek Cybula

Franciszek Cybula
Prałat honorowy Jego Świątobliwości
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

10 sierpnia 1940
Gdańsk

Data i miejsce śmierci

21 lutego 2019
Kartuzy

Kapelan Prezydenta RP
Okres sprawowania

1990–1995

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

archidiecezja gdańska

Prezbiterat

11 czerwca 1967

Alfred Franciszek Cybula[1] (ur. 10 sierpnia 1940 w Gdańsku, zm. 21 lutego 2019 w Kartuzach) – polski duchowny katolicki, kapelan prezydenta Lecha Wałęsy w latach 1990–1995[2].

Życiorys

Był synem pochodzącego ze Śląska Karola Mandrysza oraz Heleny z domu Arendt. Ojciec jako folksdojcz służył w Wehrmachcie i zginął w 1944 w czasie działań wojennych w Jugosławii, matka zaś w 1945 zmarła na tyfus. Jako sierota został przygarnięty przez bezdzietne małżeństwo Leona i Melanii Cybulów z Siemirowic i przyjął ich nazwisko[3].

Święcenia kapłańskie przyjął 11 czerwca 1967 w bazylice mariackiej w Gdańsku. W trakcie posługi kapłańskiej pracował jako duszpasterz wśród młodzieży szkolnej i akademickiej, a od 1979 także wśród lekarzy i farmaceutów[2]. Do 1988 był duszpasterzem akademickim w gdańskiej parafii Najświętszego Serca Jezusowego, a następnie został proboszczem sopockiej parafii Gwiazda Morza[4] (do grudnia 1990[5]).

Od 1980 był spowiednikiem Lecha Wałęsy, przewodniczącego NSZZ „Solidarność”. Po wygranych przez Wałęsę w 1990 wyborach prezydenckich, został mianowany prezydenckim kapelanem. Funkcję tę sprawował do końca kadencji w 1995[2].

W latach 1995–1998 był proboszczem parafii wojskowej pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Gdańsku[6][7]. W latach 2003–2010 był penitencjarzem w bazylice archikatedralnej w Gdańsku-Oliwie[5]. Był członkiem kapituły archikatedralnej, a od 2009 prałatem honorowym[2]. Od 2010 był na emeryturze, a ostatnie lata życia spędził w Gowidlinie[2]. Został pochowany w grobie przy gowidlińskim kościele[8].

Napisał autobiografię Ksiądz w Belwederze. Okruchy wspomnień ks. kapelana Prezydenta[5].

Współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa PRL

W latach 1969–1990 był zarejestrowanym tajnym współpracownikiem SB o pseudonimie „Franek”[3][9]; jego teczka osobowa została zniszczona[3].

Zarzuty

W filmie dokumentalnym Tylko nie mów nikomu z 2019 roku w reżyserii Tomasza Sekielskiego ksiądz Cybula został przedstawiony jako sprawca molestowania osób małoletnich[10][11]. W filmie przedstawiony jest zapis dźwiękowy rozmowy Cybuli z dorosłym w momencie realizacji filmu mężczyzną o ich kontaktach seksualnych sprzed lat (ofiara miała wtedy 12 lub 13 lat). Do molestowania miało dojść w czasie, kiedy Cybula zakończył pracę jako kapelan prezydenta i osiadł w Gowidlinie. Ksiądz wyraża przekonanie, że „równorzędnie żeśmy się tym darzyli” i chce dać pieniądze mężczyźnie[3][12]. Cybula zmarł przed premierą filmu. Mszę pogrzebową celebrował arcybiskup Sławoj Leszek Głódź, który według ofiary miał wiedzieć o nadużyciach seksualnych Cybuli i zachować tę wiedzę dla siebie[13].

Twórczość

  • Ksiądz w Belwederze. Okruchy wspomnień ks. kapelana Prezydenta. 1993. ISBN 978-83-906813-8-2.

Przypisy

  1. WiktorW. Ferfecki WiktorW., Ksiądz Franciszek Cybula: Prezydencki kapelan ze skazą [online], Rzeczpospolita, 27 grudnia 2019 [dostęp 2019-05-12] .
  2. a b c d e Zmarł ks. prał. Franciszek Cybula, kapelan z Belwederu. Gość Niedzielny. [dostęp 2019-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-23)].
  3. a b c d IgorI. Rakowski-Kłos IgorI., Ks. Franciszek Cybula z filmu Sekielskich: spowiednik Wałęsy, szara eminencja Belwederu, współpracownik SB [online], Gazeta Wyborcza, 12 maja 2019 [dostęp 2024-02-22] .
  4. Zmiany personalne w roku 1988 [online], Archidiecezja gdańska [dostęp 2024-02-22] .
  5. a b c WojciechW. Cichosz WojciechW., Ks. Alfred Franciszek Cybula, Ksiądz w Belwederze. Okruchy wspomnień ks. kapelana Prezydenta, t. 2, 1992, Drukarnia Loretańska w Warszawie, Gdańsk Oliwa 2010, ss. 336., „Studia Gdańskie”, XXVII, Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska, 2010, s. 371, ISSN 0137-4338 [dostęp 2024-02-22] .
  6. Zmiany personalne w roku 1995 [online], Archidiecezja gdańska [dostęp 2024-02-22] .
  7. Zmiany personalne w roku 1998 [online], Archidiecezja gdańska [dostęp 2024-02-22] .
  8. W.D.: Gowidlino. Ostatnie pożegnanie ks. Franciszka Cybuli. expresskaszubski.pl, Express Kaszubski. [dostęp 2019-05-12].
  9. sp, Tomasz Sekielski: księża, którzy pojawiają się w naszym filmie, byli współpracownikami SB [online], Onet.pl, 13 maja 2019 [dostęp 2019-05-13] .
  10. MichałM. Wilgocki MichałM., Film "Tylko nie mów nikomu" braci Sekielskich wstrząśnie polskim Kościołem [OPIS FILMU] [online], Gazeta Wyborcza, 11 maja 2019 [dostęp 2024-02-22] .
  11. SebastianS. Klauziński SebastianS., "Diabeł zbiera żniwo". Film Tomasza Sekielskiego o pedofilii w polskim Kościele mocniejszy niż "Kler" [online], OKO.press, 9 maja 2019 [dostęp 2024-02-22]  (pol.).
  12. Tylko nie mów nikomu – dokument Tomasza Sekielskiego. youtube.com. [dostęp 2019-05-12].
  13. Tylko nie mów nikomu. 2019-05-11. [dostęp 2019-05-15].
  • p
  • d
  • e
Kapelani Prezydentów III Rzeczypospolitej
  • ks. Franciszek Cybula (1990–1995)
  • ks. płk Tadeusz Dłubacz (1995–1999; kapelan Urzędu Prezydenta RP)
  • ks. płk Jan Domian (1999–2005; kapelan Urzędu Prezydenta RP)
  • ks. Roman Indrzejczyk (2005–2010)
  • ks. ppłk Krzysztof Kacorzyk (2010–2015; kapelan Urzędu Prezydenta RP)
  • ks. Zbigniew Kras (od 2015)

Proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

  • ISNI: 0000000386875133
  • VIAF: 101972277
  • GND: 1081957115
  • PLWABN: 9810630915805606
  • NUKAT: n97083369
  • WorldCat: viaf-101972277