Faeton (pojazd)

Ten artykuł dotyczy pojazdu o nazwie faeton. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.
Szwajcarski faeton z początków XX wieku
Faeton na rysunku

Faeton (fr. phaéton) – lekki odkryty czterokołowy powóz używany w XVIII-XIX wieku.

Opis

Był jedno- lub dwukonnym pojazdem spacerowym na wysokich kołach, resorowanym, bez drzwiczek, otwartym z boku, z podnoszoną budą. Niewielka skrzynia miała tylko dwa siedzenia: z przodu większe i wygodniejsze, przeznaczone dla powożącego, za nim – drugie, mniejsze, dla służącego lub woźnicy. Szybki, lecz niebezpieczny w powożeniu (wywrotny), nazwą nawiązywał do mitycznego Faetona i tragicznych skutków jego powożenia rydwanem słońca. W Polsce modny już w czasach Stanisława Augusta, rozpowszechnionym pojazdem stał się w XIX wieku. Jego odmiana z około połowy tego stulecia (tak zwany Kutschirfaeton) miała podnoszoną płócienną budę nad przednim siedzeniem[1]. W użyciu pozostawał jeszcze na początku XX stulecia[2]. We Lwowie pierwszy faeton kryty (z budą), według projektu Antoniego Kurkowskiego, odnotowano w 1905 roku[3].

Podobny elegancki pojazd spacerowy dla dwóch osób, resorowany, z kozłem, nazywano mylordem. Przez krótki czas używano go w Anglii w drugiej połowie XIX wieku[4].

Przypisy

  1. ↑ Słownik terminologiczny sztuk pięknych, dz. cyt., s. 105.
  2. ↑ Hans-Jörg Schrenk: Neue Fahrlehre. Gespannfahren mit einem und zwei Pferden. Stuttgart: Franckh-Kosmos, 1992, s. 84-85.
  3. ↑ Pierwszy kryty faeton we Lwowie. „Nowości Illustrowane”. Nr 32, s. 2, 3, 5 sierpnia 1905. 
  4. ↑ Słownik terminologiczny sztuk pięknych, dz. cyt., s. 243.

Bibliografia

  • Słownik terminologiczny sztuk pięknych. (red. Stefan Kozakiewicz). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.

Linki zewnętrzne

Zobacz multimedia związane z tematem: Faeton (pojazd)
  • Faeton – Muzeum Galowice. [dostęp 2017-06-12]. (pol.).
Encyklopedia internetowa (pojazd kołowy):
  • Britannica: technology/phaeton-carriage
  • DSDE: faeton