Apokalipsa bamberska

Karta z ozdobnym inicjałem

Apokalipsa bamberska – bogato iluminowany manuskrypt powstały na początku XI wieku w skryptorium klasztoru Reichenau, zawierający łaciński tekst Apokalipsy św. Jana oraz lekcjonarz z czytaniami ewangelicznymi na okres od Narodzenia Pańskiego do Zielonych Świątek. Obecnie znajduje się w zbiorach Biblioteki Państwowej w Bambergu (sygnatura Msc.Bibl.140).

Księga ma wymiary 209×295 mm i liczy 105 kart in folio. Za sprawą cyklu starannie wykonanych i cechujących się bogatą kolorystyką miniatur należy do najbardziej znanych średniowiecznych rękopisów Apokalipsy. Miniatury te nawiązują do tradycji sztuki karolińskiej, wykazują także podobieństwo ikonograficzne do fresków zdobiących baptysterium w Novarze.

Lekcjonarz zdobi 5 całostronicowych miniatur ze scenami ewangelicznymi, Apokalipsie towarzyszy natomiast 50 ilustracji wplecionych w tekst. Obydwie części manuskryptu rozdzielają dwie całostronicowe miniatury. Na prawej ukazano cztery starotestamentowe postaci zestawione w parach z alegoriami czterech cnót: Abraham–Posłuszeństwo, Mojżesz–Czystość, Dawid–Skrucha, Hiob–Cierpliwość. Lewa natomiast przedstawia cesarza koronowanego przez świętych Piotra i Pawła oraz cztery składające hołd alegoryczne postaci, symbolizujące różne części cesarstwa. Wśród badaczy nie ma pewności co do tego, który władca został ukazany na miniaturze. Identyfikuje się go z Ottonem III, na co wskazywać może podobieństwo sceny cesarza odbierającego hołd do tej z Ewangeliarza Ottona III, lecz zdaniem innych jest to Henryk II Święty.

Galeria

Zobacz multimedia związane z tematem: Apokalipsa bamberska
  • Cesarz koronowany przez świętych Piotra i Pawła
    Cesarz koronowany przez świętych Piotra i Pawła
  • Zesłanie Ducha Świętego
    Zesłanie Ducha Świętego
  • Jan pisze listy do zborów w Efezie i Smyrnie
    Jan pisze listy do zborów w Efezie i Smyrnie
  • Syn Człowieczy i siedem świeczników
    Syn Człowieczy i siedem świeczników
  • Siedem trąb i anioł z kadzidłem
    Siedem trąb i anioł z kadzidłem
  • Niewiasta i smok
    Niewiasta i smok
  • Wielka Nierządnica z Babilonu
    Wielka Nierządnica z Babilonu
  • Baranek stojący na górze Syjon
    Baranek stojący na górze Syjon

Bibliografia

  • The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture. edited by Colum Hourihane. T. 1. Oxford: Oxford University Press, 2012. ISBN 978-0-19-539536-5.
Kontrola autorytatywna (rękopis iluminowany):
  • VIAF: 179837355
  • GND: 4127697-8
  • NKC: unn20241223425
  • J9U: 987007362675905171