Amficjony

Amficjony
Amphicyonidae
Trouessart, 1885
Okres istnienia: 37–9 mln lat temu
PreꞒ
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Q
37/9
37/9
Ilustracja
Szkielet Amphicyon ingens
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

psokształtne

Rodzina

amficjony

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Amficjony (Amphicyonidae) – wymarła rodzina ssaków drapieżnych żyjących od późnego eocenu do późnego miocenu 37-9 milionów lat temu (MLT). Z jęz. angielskiego nazywane niedźwiedziopsami. Wcześniej zaliczane były w randze podrodziny Amphicyoninae do psowatych[1].

Klasyfikacja

Rysunek przedstawiający amficjona
Rekonstrukcja Amphicyon ingens

Kiedy jeszcze amficjony były uważane za bliskich krewnych niedźwiedziowatych, pewne dowody zasugerowały, że mogą one należeć do najbardziej pierwotnej grupy psokształtnych[2].

Opis

Zwierzęta te były wysokości baribala, dzisiejszego gatunku niedźwiedzia. Prawdopodobnie czatowały w ukryciu na zdobycz, albowiem ich krótkie nogi przystosowane były do krótkiego biegu po gwałtownym zrywie. Swe młode wychowywały w norach pod ziemią.

Migracje

Podczas wczesnego miocenu duża liczba tych drapieżników wyemigrowała poprzez Eurazję do Ameryki Północnej. Ta grupa zaliczana jest do podrodziny Amphicyoninae ze Starego Świata. Najwcześniej pojawiła się wielka Ysengrinia, po niej zaś Cynelos, aż w końcu Amphicyon. Napływ niedźwiedziopsów, którym towarzyszyły kopytne Starego Świata i małe ssaki, znamionował długi okres (23-16,5 MLT) wymiany fauny pomiędzy Azją i Ameryką Północną poprzez Cieśninę Beringa. Przedstawiciele podrodziny Daphoeninae (Daphoenodon, Borocyon) i Temnocyoninae koegzystowały z rodzajami z Amphicyoninae ze Starego Świata (Ysengrinia, Amphicyon, Cynelos) 23,7-17,5 MLT. Były tu obecne jak na razie największe lądowe drapieżniki (masa 50-100 kg), które wyewoluowały na kontynencie północnoamerykańskim. Rodzaje przybyłe, jak Ysengrinia, Cynelos i Amphicyon, pojawiły się tam odpowiednio 23, 19,2 i 18,8 MLT. Zapoczątkowana tak podróż euroazjatyckich niedźwiedziopsów do Ameryki trwała do środkowego miocenu.

Systematyka

  • Podrodzina Amphicyoninae
    • Agnotherium
      • A. antiquus
      • A. grivense
    • Amphicyon
      • A. frendens
      • A. bohemicus
      • A. castellanus
      • A. caucasicus
      • A. galushai
      • A. giganteus
      • A. ingens
      • A. intermedius (typowy)
      • A. laugnacensis
      • A. longiramus
      • A. major
      • A. pontoni
      • A. reinheimeri
      • A. riggsi
      • A. tairumensis
      • A. ulungurensis
    • Amphicyonopsis
      • A. serus
    • Brachycyon
      • B. reyi
      • B. palaeolycos
      • B. gaudryi
    • Cynelos
      • C. caroniavorus
      • C. crassidens
      • C. helbingo
      • C. idoneus
      • C. jourdan
      • C. lemanensis
      • C. pivetaui
      • C. rugosidens
      • C. schlosseri
      • C. sinapius
    • Cynodictis
      • C. lacustris
    • Euroamphicyon
      • E. olisiponensis
      • Gobicyon
      • G. macrognathus
      • G. zhegalloi
    • Guangxicyon
      • G. sinoamericanus
    • Haplocyon
      • H. elegans
      • H. crucians
    • Haplocyonoides
      • H. mordax
      • H. serbiae
      • H. ponticus
    • Haplocyonopsis
    • Harpagocyon
    • Heducides
    • Ischyrocyon
      • I. gidleyi
    • Paradaphoenus
      • P. cuspigerus
      • P. minimus
      • P. tooheyi
    • Pericyon
    • Pliocyon
      • P. medius
      • P. robustus
    • Proamphicyon
    • Protemnocyon
    • Pseudarctos
      • P. bavaricus
    • Pseudamphicyon
      • P. bavaricus
    • Pseudocyon
      • P. sansaniensis
      • P. steinheimensis
      • P. styriacus
    • Pseudocyonopsis
      • P. ambiguus
      • P. antiquus
      • P. quercensis
    • Symplectocyon
    • Ysengrinia
      • Y. americanus
      • Y. depereti
      • Y. geraniana
      • Y. ginsburg
      • Y. tolosana
  • Podrodzina Daphoeninae (Ameryka Północna)
    • Adilophontes
      • A. brachykolos
    • Borocyon
    • Brachyrhyncocyon
      • B. dodgei
      • B. montanus
    • Daphoenictis
      • D. tedfordi
      • Daphoenodon
      • D. falkenbachi
      • D. notionastes
      • D. robustum
      • D. periculosus
      • D. skinneri
      • D. superbus
    • Daphoenus
      • D. dodgei = Daphoenocyon dodgei
      • D. felinus
      • D. hartshornianus
      • D. inflatus
      • D. lambei
      • D. nebrascensis
      • D. socialis
      • D. transversus
      • D. vetus
    • Paradaphoenus
      • P. cuspigerus
      • P. minimus
      • P. tooheyi
  • Podrodzina Temnocyoninae (Ameryka Północna)
    • Mammacyon
      • M. obtusidens
    • Temnocyon
      • T. altigenis
      • T. ferox
      • T. percussor
      • T. venator
  • Podrodzina Thanmastocyoninae

Przypisy

  1. Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
  2. RobertR. Hunt RobertR., jr., Global Climate and the Evolution of Large Mammalian Carnivores during the Later Cenozoic in North America [online], 2004 [dostęp 2024-01-07]  (ang.).

Bibliografia

  • Intercontinental Migration of Large Mammalian Carnivores: Earliest Occurrence of the Old World Beardog Amphicyon (Carnivora, Amphicyonidae) in North America, [w:] Robert MR.M. Hunt Robert MR.M., jr., Cenozoic Carnivores and Global Climate, 2004a .
  • Global Climate and the Evolution of Large Mammalian Carnivores during the Later Cenozoic in North America, [w:] Robert MR.M. Hunt Robert MR.M., jr., Cenozoic Carnivores and Global Climate, 2004b .
  • p
  • d
  • e
Systematyka ssaków drapieżnych (Carnivora)
psokształtne (Caniformia)
płetwonogie (Pinnipedia)
łasicokształtne (Musteloidea)
kotokształtne (Feliformia)
Kontrola autorytatywna (takson kopalny):
  • NKC: ph116925
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 38145
  • EoL: 4524096
  • GBIF: 3240054
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 41266