Alicja Helman

Alicja Helman
Data i miejsce urodzenia

19 maja 1935
Radom

Data i miejsce śmierci

24 lutego 2021
Torrevieja

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: filmoznawstwo, historia i teoria filmu
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1963

Habilitacja

1966

Profesura

1989

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński
Uniwersytet Śląski w Katowicach

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Alicja Helman (ur. 19 maja 1935 w Radomiu, zm. 24 lutego 2021 w Torrevieja[1][2]) – polska teoretyczka i historyczka filmu, eseistka, tłumaczka.

Życiorys

Ukończyła studia muzykologiczne na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1955–1973 pracowała w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie, gdzie w 1963 roku obroniła doktorat z zakresu muzyki filmowej („Rola muzyki jako środka wyrazowego sztuki filmowej”), a następnie w 1966 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego na podstawie rozprawy „Uwarunkowania materiałowo-techniczne struktury dzieła filmowego”. Była kierownikiem Zakładu Filmu i Telewizji Instytutu Literatury i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1973–1986) i Zakładu Filmu i Telewizji Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (od 1986). Tytuł profesorski otrzymała w 1989 roku za badania z zakresu teorii filmu.

Członek PAU, Polskiego Towarzystwa Semiotycznego, Deutsche Gesellschaft fur Semiotic Studies, International Association for Semiotic Studies. Była siostrą Zofii Helman[3].

Nagrody i wyróżnienia

Laureatka Nagrody im. Bolesława Michałka za najlepszą książkę filmową roku 2010 za Odcienie czerwieni. O filmowej twórczości Zhanga Yimou. W 1979 roku otrzymała Złoty Krzyż Zasługi, w 1996 roku została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2004 roku – Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2018 roku otrzymała Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za upowszechnianie kultury[4].

Publikacje

  • O dziele filmowym (1970 i 1981)
  • Przedmiot i metody filmoznawstwa (1985)
  • Film faktów i film fikcji (1977)
  • Historia semiotyki filmu (1993)
  • Rola muzyki w filmie (1996)
  • Twórcza zdrada. Filmowe adaptacje literatury (1998)
  • Urok zmierzchu. Filmy Luchina Viscontiego (2001)
  • Podstawy wiedzy o filmie (2008)
  • Historia myśli filmowej. Podręcznik (2008)
  • Odcienie czerwieni. O filmowej twórczości Zhanga Yimou (2010)

Przypisy

  1. Nie żyje profesor Alicja Helman. film.interia.pl. [dostęp 2021-02-24]. (pol.).
  2. nekrolog
  3. Helman Alicja, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-02-26] .
  4. prof. zw. dr hab. Alicja Helman na stronie Uniwersytetu Jagiellońskiego

Linki zewnętrzne

  • Zdjęcie Alicji Helman w towarzystwie Andrzeja Pitrusa. img.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-07)].
  • Prof. zw. dr hab. Alicja Helman, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-10-10] .
  • ISNI: 0000000083425047
  • VIAF: 27479442
  • LCCN: n84140762
  • GND: 142517658
  • SUDOC: 107965771
  • NKC: xx0061403
  • NTA: 08949749X
  • PLWABN: 9810542614905606
  • NUKAT: n93090084
  • J9U: 987007361276805171
  • LNB: 000027333
  • WorldCat: lccn-n84140762
  • PWN: 3910867
Identyfikatory zewnętrzne:
  • identyfikator osoby w bazie „Ludzie nauki” (dawnej): 19833