Akrylany

Akrylany (lub niepoprawnie z angielskiego akrylaty) – sole lub estry kwasu akrylowego o wzorze ogólnym CH₂=CHCOOR (gdzie R – reszta organiczna lub dowolny kation). Zawierają grupę winylową (-HC=CH₂), w której dwa atomy węgla połączone podwójnym wiązaniem są jednocześnie związane z grupą karboksylową. Akrylany i metakrylany (pochodne kwasu metakrylowego, (CH₂=C(CH₃)COOH) łatwo tworzą polimery (poliakrylany) ze względu na dużą aktywność wiązania podwójnego.

Cyjanowe pochodne akrylanów, cyjanoakrylany (N≡C-C(=CH₂)-COOR), są głównymi składnikami klejów szybkowiążących typu Super Glue.

W naturze związki te są używane przez morski fitoplankton jako trująca ochrona przeciwko organizmom drapieżnym, jak np. protisty zwierzęce. Potencjalna korzyść z tego mechanizmu obronnego jest jednak złożona, ponieważ może zmniejszyć atrakcyjność planktonu jako pokarmu dla jednych organizmów, zwiększając ją dla innych konsumentów^[1]^[2].

Przypisy

↑ MarinaM. Pančić MarinaM., ThomasT. Kiørboe ThomasT., Phytoplankton defence mechanisms: traits and trade‐offs, „Biological Reviews”, 93 (2), 2018, s. 1269-1303, DOI: 10.1111/brv.12395, PMID: 29356270 .
↑ Stefan Chudzyński, Jan Puternicki, Wiktor Surowiak: 1000 słów o tworzywach sztucznych. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981, s. 11-12. ISBN 83-11-06641-8. (pol.).