1919 w polityce

Wydarzenia polityczne w 1919 roku.

Styczeń

• 5 stycznia – Anton Drexler i Karl Harrer utworzyli Niemiecką Partię Robotniczą^[1].
• 6 stycznia – zmarł Theodore Roosevelt, prezydent Stanów Zjednoczonych^[2].
• 14 stycznia – urodził się Giulio Andreotti, włoski polityk^[3].
• 15 stycznia – Róża Luksemburg została rozstrzelana^[4]. Razem z nią śmierć poniósł Karl Liebknecht^[5].
• 16 stycznia:
  • w Stanach Zjednoczonych uchwalono 18. poprawkę do Konstytucji wprowadzającą z dniem 17 stycznia 1920 prohibicję na terenie całego kraju^[6].
  • do dymisji podał się rząd Jędrzeja Moraczewskiego; powstał rząd Ignacego Jana Paderewskiego. Paderewski objął jednocześnie funkcję premiera i ministra spraw zagranicznych^[7][8].
• 18 stycznia – w Wersalu rozpoczęły się obrady przedstawicieli 32 krajów sprzymierzonych i stowarzyszonych^[1].
• 25 stycznia – podczas drugiej sesji plenarnej konferencji w Wersalu zaproponowano utworzenie Ligi Narodów^[1].
• 26 stycznia – odbyły się wybory do Sejmu Ustawodawczego^[8].
• Na Śląsk Cieszyński wkroczyła armia czechosłowacka^[8].

Luty

• 5 lutego – urodził się Andreas Papandreu, grecki polityk, dwukrotny premier, lider socjalistów^[9].
• 10 lutego – odbyło się pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego w Warszawie, na którym przemówienie wygłosił Józef Piłsudski^[1].
• 11 lutego – Friedrich Ebert został pierwszym prezydentem Niemiec^[10][11].
• 13 lutego – Philipp Scheidemann został kanclerzem Niemiec^[12].
• 16 lutego – pod Maniewiczami doszło do pierwszej wymiany ognia między wojskiem polskim a Armią Czerwoną w wojnie polsko-bolszewickiej^[1].
• 20 lutego – Sejm uchwalił Małą Konstytucję, tymczasową ustawę zasadniczą, regulującą ustrój nowego państwa polskiego^[8].

Marzec

• 6 marca – powstała Międzynarodówka Komunistyczna^[13].

Kwiecień

• 19 kwietnia – do Wilna wkroczyły oddziały pułkownika Władysława Beliny-Prażmowskiego i generała Edwarda Rydza-Śmigłego^[1].

Maj

• 7 maja – urodziła się Maria Eva Perón, znana jako Evita, żona prezydenta Juana Peróna^[14].

Czerwiec

• 28 czerwca – w Wersalu podpisano traktat pokojowy pomiędzy państwami alianckimi a Niemcami. Na mocy dokumenty Niemcy straciły Alzację i Lotaryngię (na rzecz Francji, Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie bez Gdańska (na rzecz Polski)^[1].

Lipiec

• 29 lipca – został podpisany Traktat wersalski, oficjalnie kończący I wojnę światową i ustalający porządek polityczny w Europie na prawie 20 lat^[15].
• 31 lipca:
  • Sejm RP ratyfikował Traktat wersalski^[15].
  • w Weimarze Niemieckie Zgromadzenie Narodowe uchwaliło konstytucję^[1].

Sierpień

• 11 sierpnia
  • zmarł Andrew Carnegie, amerykański przemysłowiec i filantrop^[16].
  • została przyjęta nowa konstytucja niemiecka, ustanawiająca tzw. Republikę Weimarską^[17].
• 17 sierpnia – wybuchło I powstanie śląskie^[18].

Wrzesień

• 10 września – w Saint-Germain-en-Laye podpisano traktat pokojowy pomiędzy zwycięskimi mocarstwami a Austrią^[1].

Październik

• 17 października – urodził się Zhao Ziyang, premier Chin^[19].

Listopad

• 10 listopada – urodził się Michaił Kałasznikow, radziecki inżynier-rusznikarz i polityk^[20].
• 19 listopada – Senat Stanów Zjednoczonych odrzucił traktat wersalski^[1].
• 26 listopada – urodził się Ryszard Kaczorowski, ostatni prezydent Polski na uchodźstwie^[21].
• 27 listopada – w Neuilly-sur-Seine podpisano traktat pokojowy pomiędzy zwycięskimi mocarstwami a Bułgarią^[1].

Grudzień

• 10 grudnia – Pokojową Nagrodę Nobla otrzymał Woodrow Wilson^[1].

Przypisy