Senegalese weekschildpad

Senegalese weekschildpad
IUCN-status: Kwetsbaar[1] (2016)
Een tekening van de schildpad.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Testudines (Schildpadden)
Onderorde:Cryptodira (Halsbergers)
Familie:Trionychidae (Weekschildpadden)
Geslacht:Cyclanorbis
Soort
Cyclanorbis senegalensis
Duméril & Bibron, 1835
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Senegalese weekschildpad op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

De Senegalese weekschildpad[2] (Cyclanorbis senegalensis) is een schildpad uit de familie weekschildpadden (Trionychidae).

Naam en indeling

De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst voorgesteld door André Marie Constant Duméril & Gabriel Bibron in 1835. De schildpad werd oorspronkelijk beschreven als Cryptopus senegalensis en werd later tot de geslachten Cyclanosteus en Tetrathyra gerekend. De soortaanduiding senegalensis betekent vrij vertaald 'levend in Senegal'.[3]

Uiterlijke kenmerken

Het rugschild wordt ongeveer 50 centimeter lang met uitschieters tot maximaal 60 cm. Hiermee blijft de schildpad iets kleiner dan de verwante rugvlekweekschildpad (Cyclanorbis elegans). Het schild is ovaal van vorm en vrij sterk koepelvormig, het is het breedst aan de voorzijde. Het schild draagt kleine lengterichels die bestaan uit rijen bultjes. Het buikschild heeft een gele kleur met donkerte vlekken. Aan de achterzijde zijn twee flapachtige structuren gelegen die de achterpoten beschermen. Jongere dieren hebben een geelgekleurd buikschild met donkere vlekken.

De schildkleur is grijs tot groen met vele donkere vlekjes, bij oudere exemplaren vervagen deze vlekjes geleidelijk. De schildrand is lichter van kleur. De voorpoten dragen vijf of zes halvemaanvormige plooien aan de voorzijde. De kop is middelgroot en heeft een grijze tot groene kleur aan de bovenzijde en een gemarmerde tekening aan de onderzijde. De snuitpunt is relatief kort.

Mannetjes zijn van vrouwtjes te onderscheiden door een langere en dikkere staart.[4]

Levenswijze

De voortplantingstijd begint in maart tot april, er kunnen verschillende nesten worden gegraven in een seizoen. Het nest wordt tot op enkele honderden meters van de waterlijn gemaakt. De eieren hebben een witte kleur en een langwerpige vorm, ze zijn ongeveer 25 millimeter breed en 45 mm lang.[5] Het aantal eieren varieert van zes tot 25. Als de jongen uit het ei kruipen hebben ze een schildlengte van ongeveer 45 mm.

De jongen trekken in het natte seizoen weg waarbij ze gevangen worden door de lokale bevolking. De schildpadjes worden uitgezet in de waterbronnen van de bevolking omdat gedacht wordt dat ze het water zuiver maken.[2] De Senegalese weekschildpad is een alleseter die dood plantaardig en dierlijk materiaal eet zoals kadavers, in het water gevallen vruchten en kleine vissen.

Verspreiding en habitat

De Senegalese weekschildpad komt voor in delen van centraal Afrika en leeft in de landen Benin, Equatoriaal-Guinea, Gambia, Ghana, Guinee, Guinee-Bissau, Ivoorkust, Kameroen, Liberia, Mali, Mauritanië, Nigeria, Senegal, Sierra Leone, Soedan, Togo en Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse Republiek[3]

Het areaal bestaat uit drie grote populaties in het westen en midden van Afrika. De populaties in noordelijk Senegal en mogelijk ook in Mauritanië zijn verdwenen als gevolg van het aanleggen van de Diama Dam in de rivier de Sénégal. De habitat bestaat voornamelijk uit stilstaande wateren zoals moerassen, meren en hoefijzermeren.

Beschermingsstatus

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is de beschermingsstatus 'kwetsbaar' toegewezen (Vulnerable of VU).[6]

Bronvermelding

Referenties

  1. (en) Senegalese weekschildpad op de IUCN Red List of Threatened Species.
  2. a b Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 133. ISBN 90 274 8626 3.
  3. a b Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database – Cyclanorbis senegalensis.
  4. C.H. Ernst, R.G.M. Altenburg & R.W. Barbour, Turtles of the world - Senegal flapshell turtle (Cyclanorbis senegalensis).
  5. Franck Bonin, Bernard Devaux & Alain Dupré, vertaald door Peter C.H. Pritchard (2006). Turtles of the World. Johns Hopkins University Press, Pagina 118, 119. ISBN 0801884969.
  6. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Cyclanorbis senegalensis - IUCN Red List.

Bronnen

  • (en) – C.H. Ernst, R.G.M. Altenburg & R.W. Barbour - Turtles of the world - Senegal flapshell turtle (Cyclanorbis senegalensis) - [1]
  • (en) – Franck Bonin, Bernard Devaux & Alain Dupré, vertaald door Peter C.H. Pritchard - Turtles of the World – Pagina 118, 119 – 2006 – Johns Hopkins University Press – ISBN 0801884969
  • (nl) – Bernhard Grzimek - Het leven der dieren deel VI: Reptielen - Pagina 133 - Kindler Verlag AG - 1971 - ISBN 9027486263
  • (en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database – Cyclanorbis senegalensis - Website Geconsulteerd 26 april 2024
  • (en) – Peter Paul van Dijk, John B. Iverson, Anders G. J. Rhodin, H. Bradley Shaffer & Roger Bour - Turtles of the World, 7th Edition: Annotated Checklist of Taxonomy, Synonymy, Distribution with Maps, and Conservation Status - ISSN 10887105 (2014) - Website