Miriam Makeba

Miriam Mabeba
Makeba dalam sebuah penampilan
Latar belakang
Nama lahir	Zenzile Miriam Makeba[1]
Juga dikenali sebagai	Mama Afrika
Pekerjaan	Penyanyi
Tahun aktif	1954-2008
Syarikat rakaman	Manteca RCA Mercury Records Kapp Records Collectables Suave Music Warner Bros. PolyGram Drg Stern's Africa Kaz Sonodisc
Laman sesawang	Situs web resmi

Zenzile Miriam Makeba (4 Mac 1932 – 10 Nov 2008)^[2] atau ringkasnya Miriam Makeba adalah penyanyi dan aktivis hak-hak sivil berkebangsaan Afrika Selatan.

Beliau menerbitkan lebih 30 album sepanjang kerjayanya yang menarik perhatian banyak pendengar berbilang bangsa dan fahaman poltik sedunia.^[3] Beliau memenangi Anugerah Grammy Rakaman Lagu Rakyat Terbaik bersama Harry Belafonte untuk album gandingan An Evening with Belafonte/Makeba tahun 1965.

Awal hidup

Beliau lahir di bandar lokasie Kota Prospek, Johannesburg pada 4 Mac 1932 kepada Caswell Makeba, seorang guru berbangsa Xhosa dan Christina Makeba, seorang pembantu rumah berbangsa Swazi.^[4][5][6] Nama " Zenzile diberikan daripada ungkapan bahasa Xhosa uzenzile "kamu yang mahu tanggung sendiri", diucapkan neneknya kepada ibunya yang berdegil mahu melahirkan anak kandungannya meskipun diberitahu mampu mengancam nyawanya.^[7] 18 hari kemudian, ibunya ditahan kerana menjual arak jagung terangkum dalam undang-undang mengharamkan perniagaan minuman keras kepada warga kulit hitam sana.^[5][8][9] Sementara itu, ayahnya mendapat kerja sebagai kerani untuk Shell Oil Company di Nelspruit (kini Mbombela) dan keluarganya berpindah sana selepas ibunya dibebaskan.^[6][10]

Setelah ayahnya meninggal dunia, beliau, adik-beradik dan para sepupunya berpindah ke rumah nenek sebelah ibunya di lokasie Riverside pinggir Pretoria sambil ibunya berpindah ke pusat bandar Johannesburg sebagai pembantu rumah keluarga-keluarga bangsa kulit putih di sana.^[6][11]

Beliau terlibat dalam kumpulan padu suara sekolah Methodis Kilnerton Training Institute di Pretoria selama lapan tahun.^[5][12]

Kerjaya muzik

Miriam menganggotai kugiran Cuban Brothers.^[13][14] Pada usia 21 tahun, beliau memasuki kugiran jazz Manhattan Brothers sebagai satu-satunya anggota perempuan sana.^[13][15] Makeba was the only woman in the group. Lagu bahasa Xhosa "Lakutshona Ilanga" pada tahun 1953 menjadi sangat masyhura menggalakkan saduran Inggeris bertajuk "Lovely Lies" pada 1956 keluaran Gallotone Records yang melonjak masuk carta Billboard Top 100.^[11][16] Dari sinilah beliau mendapat reputasi besar di negaranya sebagai pemuzik hebat.^[17]

Penggiatan aktivisme

Beliau melawat Kenya pada tahun 1962 memberi sokongan kepada gerakan kemerdekaan sana^[18] serta menggalang dana untuk Jomo Kenyatta, pemimpin gerakan tersebut.^[19]

Pengharaman oleh pemerintah apartheid Afrika Selatan

Beliau dijemput Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu menghadiri Jawatankuasa Khas Menentang Apartheid memberi pernyataan saksi terhadap kesan dampak dasar-dasar apartheid di negaranya serta menggesa sekatan ekonomi dan perdagangan senjata api kepada pemerintah Parti Kebangsaan negara itu.^[18] Lagu-lagunya tidak sahaja diharamkan pemerintah rejim apartheid sana^[20] malah kewarganegaraan dan pasportnya ditarik^[11][12] sekaligus merampas hak bernegaranya, tetapi beliau diberikan pasport dari 9 buah^[21] negara yang menyokong tindakannya termasuk Algeria,^[22] Guinea, Belgium dan Ghana.^[23]

Beliau hanya dapat kembali ke Afrika Selatan selepas dipujuk Nelson Mandela yang berjaya dibebaskan dari penjara pulau Robben pada Februari 1990.^[24][25] Beliau akhirnya dapat memperoleh visa enam hari dengan pasport Perancisnya untuk kembali ke tanah airnya pada 10 Jun 1990 yang disambut meriah.^[24][21][26]

Kematian

Pada 9 November 2008, Miriam diserang sakit jantung semasa membuat persembahan dalam konsert amal menentang sindiket jenayah Campania di Castel Volturno, berdekatan Caserta, Itali.^[27] kematiannya pada tahun 2008 akibat serangan jantung yang dideritanya.^[28][29][30]

Gaya muzik

Muzik beliau berkait dengan genre muzik dunia^[11] dan Afropop serta menerapkan unsur-unsur muzik Latino dalam persembagannya.^[31] Beliau diamati mempunyai julat vokal yang luas dan dinamis serta kuat menjiwai lagu-lagu yang dipersembahkan.^[10] She occasionally danced during her shows,^[32] and was described as having a sensuous presence on stage.^[33]

Beliau sengaja menggunakan bahasa Inggeris dan bahasa-bahasa serumpun Bantu tuturan Afrika Selatan sebagai wahana menentang apartheid yang dilambangkan bahasa Afrikaans malah dasar apartheid mengharamkan penggunaan bahasa Inggeris^[34], beliau pernah menyatakan: "apabila orang-orang Afrikaner itu akan menyanyi dalam bahasa aku, aku akan menyanyi dalam bahasa mereka."^[34] Lagu-lagu bahasa serumpun Bantu itu dilihat sebagai pembakar semangat bangsa Afrika di kalangan orang sebenuanya pada zaman itu.^[35]

Diskografi

Album studio

Kompilasi

Filemografi

• Come Back, Africa (1959)
• Amok (1982)
• Sarafina! (1992)
• Have you seen Drum recently? (1998)

Rujukan

Sumber

• Castledine, Jacqueline (2011). "Gender, Jazz, and Justice in Cold War Freedom Movements". Dalam McGuire, Danielle L.; Dittmer, John (penyunting). Freedom Rights. The University Press of Kentucky. m/s. 223–244. ISBN 9780813134499 – melalui Project Muse.
• Feldstein, Ruth (2013). How It Feels to Be Free: Black Women Entertainers and the Civil Rights Movement. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-531403-8.
• Jolaosho, Omotayo (29 October 2021). "Miriam Makeba". Dalam Spear, Thomas T. (penyunting). Oxford Research Encyclopedia of African History. Oxford University Press. doi:10.1093/acrefore/9780190277734.013.774. ISBN 978-0-19-027773-4.
• Ohadike, Don C. (2007). Sacred Drums of Liberation: Religions and Music of Resistance in Africa and the Diaspora. Africa World Press. ISBN 978-1-59221-517-1.
• Pareles, Jon (8 Mar 1988). "Books of the Times; South African Singer's Life: Trials and Triumphs". The New York Times. Dicapai pada 11 Sep 2008.
• Poet, J. (11 February 2009). "Miriam Makeba: Mama Africa Goes Home". Crawdaddy!.
• Afropop! An Illustrated Guide to Contemporary African Music by Sean Barlow & Banning Eyre. (Book Sales August 1995) ISBN 0-7858-0443-9, ISBN 978-0-7858-0443-7

Pautan luar

• Miriam Makeba di AllMusic
• Diskografi Miriam Makeba di Discogs
• Miriam Makeba di Pangkalan Data Filem Internet (IMDb)
• Miriam Makeba di Pangkalan Data Broadway Internet

• (Inggeris) Miriam Makeba di laman Find A Grave
• (Inggeris) Laman rasmi di Miriam Makeba
• (Inggeris) Miriam Makeba, A true South African musical Legend
• (Inggeris) Mama Africa meets the kwaito generation
• (Inggeris) Arkib berita Miriam Makeba di National Public Radio
• (Inggeris) Berita kematian Miriam Makeba di New York Times