Lebuh raya bertingkat
Lebuh raya bertingkat ialah salah satu jenis lebuh raya capaian terkawal yang bertingkat. Ketinggian biasanya dibina sebagai jejambat jalan raya, biasanya jambatan yang panjang. Secara teknikal, keseluruhan lebuh raya adalah jambatan tunggal. Lebuh raya bertingkat kini terdapat di seluruh dunia, terutamanya di kawasan pusat bandar di mana jumlah trafik dan kepadatan bandar sangat tinggi seperti bandar di Amerika, Timur dan Asia Tenggara. Keseluruhan rangkaian lebuh raya bertingkat wujud di kawasan pusat bandar seperti Metro Manila, Guangzhou, Bangkok, Osaka, Shanghai, Tokyo dan Wuhan.
Sejarah
Kereta api terdahulu
Kejuruteraan awal untuk lebuh raya bertingkat banyak diambil dari reka bentuk kereta api bertingkat awa. Lebuh raya bertingkat pertama kali digunakan untuk:
- mewujudkan aliran trafik percuma
- mengelakkan kemalangan di bandar yang sibuk
- menyediakan beberapa perhubungan serantau yang pertama antara bandar-bandar berdekatan, dalam pelan lalu lintas arteri awal
Pada akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20, kereta api dan trem sering mengalami kemalangan di mana mereka melalui petempatan penduduk. Ia dikatakan sebagai "jalan kematian" pertama, seperti di 11th Avenue di Bandar Raya New York. Selain keselamatan, kereta dan pejalan kaki yang melintasi laluan kereta api perlu memperlahankan pergerakannnya/kelajuan.[1]
Di Malaysia
Lebuh raya bertingkat yang pertama di Malaysia ialah Lebuhraya Bertingkat Ampang-Kuala Lumpur 
. Pembinaan bermula pada tahun 1996 dan siap pada 2000. Walaupun begitu, lebuh raya bertingkat ini dibuka kepada pengguna jalan raya pada 2001 dan kutipan tol bermula pada 1 Jun 2001.[2][3] Selain itu, Lebuhraya Bertingkat Sungai Besi–Ulu Klang 
dan Lebuhraya Bertingkat Damansara–Shah Alam 
merupakan lebuh raya bertingkat sedang dibina di Malaysia.
Rujukan
- ^ Staff. "State may regulate tracks in 11th Ave.; Court Denies Right of City to Disturb New York Central in Use of the Street.", The New York Times, Mei 20, 1911. Dicapai 9 Ogos 2009. "...the way had been opened through the decision for settling the so-called 'Death Avenue' problem".
- ^ "Lambatnya lebuh raya bertingkat Ampang dibuka". Utusan Malaysia. 9 May 2001. Diarkibkan daripada yang asal pada 22 Oktober 2013. Dicapai pada 10 May 2013.
- ^ "Kadar tol lebuh raya bertingkat Ampang-KL diharap berpatutan". Utusan Malaysia. 28 April 2001. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 July 2013. Dicapai pada 10 Mei 2013.
